مصطفی اقلیما: افزایش خانواده های تک والدی، محصول شرایط اقتصادی است

دکتر مصطفی اقلیما: حدود چندین سال است که گفته می شود خانواده ها بچه دار نمی شوند و جمعیت رو به سالمندی و کاهش است. مورد بعدی مشکلات بچه هایی است که به دنیا می آیند و به دلیل مشکلات اقتصادی خانواده با محیطی سرشار از تشنج رو به رو می شوند. محیطی که منجر به جدایی پدر و مادر می شود و شاهد افزایش خانواده های تک والد خواهیم بود.

وقتی زن و مرد جوان با یک درآمد اندک اقدام به فرزندآوری می کنند، مشکلات زیادی گریبان گیرشان می شود. وقتی به کسی که بچه دارد خانه اجاره نمی دهند، درآمد اندک است و همین زمینه تشنج در خانواده است. زن و مرد گاهی صبر می کنند تا وضعیت مالی مناسبی برای فرزندآوری ایجاد کنند، اما وقتی سن بالا برود، آستانه تحمل پایین می آید و مسئولیت های نگه داری فرزند به این آستانه پایین اضافه می شود و باز هم شاهد تشنج در زندگی زندگی زناشویی خواهیم بود.

از دیگر سو، سن ازدواج برای آقایان به 32 سال رسیده است و در خانم ها سن ازدواج 30 شده است. وقتی جوان کار ندارد، بی کاری بیداد می کند، دانشگاه ها پر از فارغ التحصیلان بی کار است که امکان کار در رشته ای که در آن تحصیل کرده اند، ندارند. معضل مشکلات اجتماعی ما در حال حاضر اقتصادی است  که چنان عرصه را برای زن و مرد تنگ کرده که ادامه زندگی با یکدیگر را تاب نمی آورند و بچه در این میان باید انتخاب کند؛ پدر یا مادر!

وقتی شش میلیون فارغ التحصیل بی کار وجود دارد، تعداد زیادی از کارمندان قراردادی اخراج شده اند، نتیجه این فرایند به داخل خانه و خانواده و زندگی زناشویی کشیده می شود و فرزندان اولین قربانیان خانواده های تک والد هستند. بزرگ ترین مشکل خانواده های تک والد که به دلیل جدایی پدر و مادر به وجود آمده، این است که وقتی طلاق رخ می دهد، پدر چون سر کار است نی تواند بچه را بزرگ کند، در نتیجه مادربزرگ از فرزند نگه داری می کند. یا بچه با مادربزرگ تنهاست، چون معمولا پدر سر کار است. از دیگر سو، نه پدر جای مادر را می گیرد و نه مادر جای پدر را.

خانواده های تک والدی که برای مشاوره مراجعه می کنند، از شرایطشان می گویند: «پسر 15 ساله اش حرف گوش نمی کند، بیرون از خانه و درون خانه دعوا می کند و می جنگد.» برای تربیت فرزند دو نفر لازم است، بچه سرپرست می خواهد که شامل پدر و مادر می شود. حتی اگر مادر فوت کرده باشد، باز هم به وجودش نیاز است. مشکل این جاست که ما بنیان خانواده را از هم پاشیده ایم.

مشکلات اقتصادی و فرهنگی بنیان خانواده را نشان رفته است. باید آمار طلاق را در جامعه پایین آورد. مشکلات اقتصادی را حل کرد. با تعریف داستان برای مردم نمی توان مشکلات اجتماعی را حل کرد. حتی پدیده بدتری هم در راه است؛ ناپدید بودن نقش خانواده. وقتی به دلیل مشکلات اقتصادی پدر و مادر دو شیفت سر کار هستند، چه کسی فرزند را تربیت می کند؟

رئیس انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران