بهزیستی و تاب آوری: بهزیستی فردی یکی از مهمترین مفاهیم حوزه روانشناسی است که با تاب آوری ارتباطی متقابل داشته و به نوعی مکمل هم هستند.
بهزیستی و تاب آوری
نویسنده: دکتر جواد طلسچی یکتا
بهزیستی فردی یک مفهوم مهم و گسترده است که در زمینه روانشناسی و علوم روانی مطرح می‌شود. این مفهوم روانی شامل وضعیتی است که فرد بتواند به خوبی فکر کند، احساس خوبی داشته باشد و به روابط مثبت و سالم با خود و دیگران بپردازد. در این مقاله قصد داریم به تعریف دقیق‌تری از بهزیستی فردی بپردازیم و نیز رابطه آن با تاب آوری را بررسی کنیم.
بهزیستی چیست؟
بهزیستی فردی یک مفهوم گسترده است که به بهبود زندگی و حفظ سلامت روانی فرد منجر می شود. این مفهوم شامل تمام عواملی است که بر روان و روح آدمی اثر می‌گذارد و در بهره‌وری و رضایت زندگی تأثیر دارد. این عوامل شامل خوشبختی، آسایش، عشق، احترام، معنویت، انگیزه و ارتباطات اجتماعی می‌شود.
بهبود کیفیت زندگی پروسه‌ای است که به صورت پیوسته پیشرفت می‌کند و نیاز به توجه و مراقبت مداوم دارد. اهمیت این مفهوم در ارتقای سلامت و رشد فرد و افزایش کیفیت زندگی بسیار با اهمیت است. در نهایت، بهزیستی روانی با تأثیر مثبت روی هر جنبه از زندگی، به فرد کمک می‌کند تا به طور کلی بهتر و خوشحال تر باشد.
مولفه های بهزیستی فردی کدامند؟
مولفه های بهزیستی فردی شامل عوامل و عناصری هستند که در کمک به ارتقای کیفیت زندگی و رضایت فردی نقش مهمی ایفا می‌کنند. این مولفه ها به صورت گسترده‌ای در سه حوزه عمده، یعنی حوزه‌های روانشناختی، اجتماعی و فیزیکی قابل شناسایی هستند. در ادامه به تشریح این مولفه ها می‌پردازیم.
مولفه های روانشناختی دربرگیرنده دو ویژگی مهم است که عبارتند از رضایت زندگی و عزت نفس. رضایت زندگی به معنای احساس خوشبختی، رضایت و خرسندی و تعامل مثبت با محیط زندگی است.
عزت نفس هم از دیگر مولفه های مرتبط با این مفهوم می‌باشد و به معنای احترام به خود، احساس قوی بودن در برابر چالش ها و استقلال در تصمیم گیری است.
ارتباطات اجتماعی به معنای داشتن روابط صمیمانه و معنادار با دیگران است و از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین حمایت اجتماعی نیز به معنای داشتن حمایت و پشتیبانی از طرف افراد و جوامع محلی و احساس هویت اجتماعی است.
از دیگر مولفه های بهزیستی فردی می‌توان به ابعاد فیزیکی اشاره کرد. ویژگی های فیزیکی شامل سلامت جسمانی و سبک زندگی منظم است. سلامت جسمانی به معنای داشتن سلامت بدن، فعالیت بدنی و مراقبت از خود می‌باشد. سبک زندگی منظم نیز به معنای رعایت روتین های سالم و تعامل بهینه با محیط زندگی است.
به طور خلاصه، مولفه های بهزیستی فردی شامل رضایت زندگی، عزت نفس، ارتباطات اجتماعی، حمایت اجتماعی، سلامت جسمانی و سبک زندگی منظم می‌باشند.
این مولفه ها به صورت تعاملی در کیفیت زندگی فرد تأثیرگذارند و افت هر کدام می‌تواند منجر به کاهش کیفیت زندگی فرد در طولانی مدت شود. توجه و نیاز به حفظ و تقویت این مولفه ها در زندگی روزمره بسیار مهم است.
ارتباط تاب آوری با بهبود کیفیت زندگی
ارتباط بهزیستی و تاب آوری یکی از اصولی‌ترین و مهمترین روابط میان سلامت جسمانی و روانی است.
تاب آوری به معنای توانایی فرد در مقابله با استرس‌های زندگی و برقراری تعادل است. بهزیستی و تاب آوری به یکدیگر وابستگی دارند و می‌توانند یکدیگر را در هر دو بخش جسمانی و روانی زندگی انسان بهبود بخشند.
در ارتباط بهزیستی و تاب آوری، بهزیستی می‌تواند به شدت تاب‌آوری فرد را تسهیل کند. وقتی فرد در وضعیت بهتری است، نسبت به استرس‌ها و وقایع تنش‌زا قوی‌تر و مقاوم‌تر است. افزایش کیفیت زندگی می‌تواند با فراهم کردن زمینه‌های سلامتی و آسودگی در جسم و ذهن، استرس را کاهش داده و تاب آوری را بهبود بخشد.
از طرف دیگر، تاب آوری نیز بهزیستی فردی را تقویت می‌کند. فردی که توانایی مقابله با مشکلات را داشته باشد و بتواند استرس‌های زندگی را درک و مدیریت کند، در طولانی‌مدت میزان کیفیت زندگی خود را حفظ می‌کند. همچنین، بهزیستی و تاب آوری قادر به ارتقای سطح عملکرد ذهنی و جسمی فرد هستند.
وقتی کیفیت زندگی بهبود می‌یابد و استرس کاهش یافته، ذهن با آرامش و تمرکز بیشتری عمل می‌کند. این امر موجب بهتر شدن تمرکز و حافظه فرد و افزایش توانایی‌های شناختی می‌شود. همچنین، تاب آوری به فرد انگیزه می‌دهد تا از سطح فعالیت بیشتری برخوردار باشد و در نتیجه، عملکرد جسمانی بهتری داشته باشد.
در نهایت، بهزیستی و تاب آوری تأثیرات مثبتی روی فرد و جامعه دارند و سطح زندگی فرد را به طرز چشمگیری افزایش می دهند.
به قلم دکتر جواد طلسچی یکتا
مدیر و موسس خانه تاب آوری ایرانیان
مدیر و مؤسس اولین رسانه تاب آوری اجتماعی ایران
