ایدز (AIDS) بیماری است که در آن مجموعه ای از نشانه ها و علایم گوناگون بر اثر عفونت با ویروسی به نام اچ آی وی و به علت ضعف دستگاه ایمنی بدن رخ می دهد و اچ آی وی (HIV ) ویروسی است که به دستگاه ایمنی بدن حمله و آن را به تدریج تخریب می کند.
آیا ابتلا به اچ آی وی و ایدز پایان زندگی فرد مبتلا است؟ خیر افراد مبتلا به اچ آی وی می توانند با اقدامات درمانی و حمایتی مناسب و در پیش گرفتن شیوه زندگی سالم در کنار عزیزان خود طول عمری تقریبا مشابه طول عمر جامعه داشته باشند.
اما آیا همه چیز فقط به طول عمر بر می گردد؟ آیا لزوماً حقوق دیگر زندگی شامل آن ها خصوصاً زنان نخواهد شد؟
زنان در رفتارهای مرتبط با مواد و هم در رفتارهای پرخطر جنسی از اَنگ و تبعیض مضاعف رنج می برند، زنانِ مبتلا که هر کدام به طریقی ممکن است به این ویروس مبتلا شده باشند، خصوصاً گروه زنانی که از همسران معتاد یا زندانی یا شریک جنسی زنان روسپی این ویروس را میزبان شده اند، آیا بعد از مرگ یا جدایی از همسرشان می توانند به زندگی اجتماعی بر گردند؟
مسأله مهم راههای انتقال این ویروس به بدن فرد میزبان می باشد. از راه تماس جنسی بدون استفاده از محافظ های جنسی مانند کاندوم و یا وسایل مشترک تزریق و هر نوع وسیله برنده و تیز و انتقال خون و دیگری از مادر مبتلا به نوزاد، در این میان، دو راه باعث می شود که زنان مبتلا امکان برقراری رابطه اجتماعی و زناشویی را با مردان سالم از دست بدهند: رابطه جنسی و بارداری انگ اجتماعی که به این دسته از زنان زده می شود بعضاً باعث پنهان کاری و مخفی نگه داشتن این بیماری می شود و حتی در بعضی از زنان ممکن است باعث افسردگی های شدید و خودکشی شود، اَنگ یا داغ ننگ (Stigma) اصطلاحی است که توسط یونانیها، برای اشاره به علایم بدنی ایجاد شده حاصل از سوزاندن و یا بریدگی بر روی پوست افراد مجرم به کار برده می شد. اما منظور از اَنگ امروزه بیش تر رسوایی و ننگ حاصل از داشتن خصوصیاتی متفاوت از افراد دیگر است.
به دلیل این که انتقال اچ آی وی با استفاده از مواد مخدر و یا رفتار جنسی پرخطر مرتبط است، به همین موضوع باعث شده که مردم تصور کنند که زنان و مردان مبتلا منحرفان جنسی بوده اند، اما آیا واقعا همه ما از ابتلا به این ویروس مصون هستیم؟
پیامدهایی که اَنگ اجتماعی این بیماری برای زنان مبتلا دارد را بهتر است اینگونه تقسیم بندی کنیم:
طرد بیمار از خانواده و جامعه؛ در مواردی حتی طرد خانواده بیمار از جامعه و بستگان؛ محدودیت در برقراری معاشرت و فعالیت های اجتماعی؛ محدودیت در اشتغال، اخراج شدن از محیط کار؛ اَنگ، تبعیض، نگرش و برخورد بد مردم نسبت به بیماران و حتی خانواده های آنها؛ محدودیت در ازدواج و در مواردی از هم گسیختگی زندگی مشترک؛ ایجاد عوارضی روحی – روانی، از جمله: احساس خجالت، شرمندگی و اندوه از ابتلای به بیماری، ناامیدی، اضطراب و افسردگی به علت ترس از برملا شدن وضعیت بیماری؛ محدودیت در داشتن زندگی معمولی و حفظ گمنامی در زندگی.
مجموعه همه اینها باعث ترس زنان مبتلا به این ویروس خواهد شد، ترس از فاش شدن وضعيت ابتلا باعث تنهايی يا تشكيل نشدن روابط دوستانه مي شود، ترس از انتقال عفونت به شريك غير مبتلا و ترس از شروع رابطه می شود و سعی در مخفی کردن آن داشته باشند.
ممکن است تعجب كنيد که زنان مبتلا به اچ آی وی مثبت یا ایدز هم مي توانند با مردی ازدواج كنند يا قرار ملاقات عاشقانه بگذارند، مهم اين است كه بپذيرند اين بيماری را دارند و با آن زندگی كنند به معنای كامل آن. زندگی اگر شما که خواننده این متن هستید میزبان این ویروس هستید باید بدانید می توانيد و حق داريد زندگی سالم كه شامل روابط سالم و ازدواج می شود را داشته باشيد، فقط با مسئوليت بيشتر و اعتماد دو نفر در يك رابطه!
به نظر می رسد این دسته از زنان با انواع ازدواج ها یا آشنایی هایی نیز ممکن است مواجه شوند:
ازدواج ترکیبی، ازدواج ناسازگار، ازدواج کبوتر با کبوتر
ازدواج ناسازگار یکی از پیچیده ترین و مشکل ترین روابط جنسی است که برای زنان مبتلا به اچ آی وی مثبت ممکن است پیش بیاید، اين رابطه نياز به مديريت و بينش جامع حمايتی روانی اجتماعی دارد و خطرات احتمالي آن هم به اَنگ و هم باورهای غلط بر می گردد، جامعه به سختی می تواند اين ازدواج را بپذيرد و با توجه به اینکه شرايط انتقال بيماری ايدز هنوز بطور كامل شناخته شده برای باورهای غلط ایجاد شرایط می کند و زوجهايی كه در اين رابطه هستند در معرض باورهای غلط هستند، انتقال ويروس به طرف مقابل و جنین در این نوع ازدواج بسیار خطرناک است و زوجین نياز شديد به مشاوره های روانپزشکی و روان شناسی و پزشکی دارد و ملزم به استفاده اجباری از كاندوم زنانه و مردانه و روشهای ديگر پيشگيری خواهند بود.
ازدواج دیگری که برای این گروه از زنان ممکن است اتفاق بیفتد ازدواج ترکیبی است اين رابطه به معنای رابطه جنسی بين دو نفر با دو سطح متفاوت hiv است يكي hiv مثبت است و ديگري hiv منفی يا در دوره كمون است، اين رابطه می تواند بصورت ازدواج باشد يا دوره ای كوتاه مدت بين دو شريك جنسی اما آيا اين رابطه ايمن است؟ برای اينگونه زوج ها احتمال سرايت عفونت hiv يك واقعيت ثابت است و هميشه خطر اين مسأله وجود دارد اما زوجین می توانند اين شيوع خطر را به حداقل برسانند، اینطور که اگر در چنين رابطه ای قرار گرفتيد و خواستيد هر گونه رابطه جنسی برقرار كنيد بايد از انواع کاندوم واژینال، مقعدی و دهانی استفاده کنید.
اما بهترین رابطه ای که می تواند اتفاق بیفتد این است که بعضی از بيماران اچ ای وی مثبت تصميم مي گيرند كه با كسانی رابطه جنسی داشته باشند كه اين ويروس را داشته باشند، اين رابطه فعلاً بهترين و كم استرس ترين رابطه ای است كه ممكن است افراد مبتلا درگير آن شوند اما، باز هم در اين رابطه باید از كاندوم استفاده كنند، چرا كه خطر ويروسهای بيماريهای تناسلی نیز وجود دارد مگر اينكه قبلاً طرف مقابلشان هيچ رابطه جنسی با كسی نداشته باشد و ويروس را از طريق ديگری دريافت كرده باشد و يا مطمئن باشند همسر يا شريك جنسی شان بعد از ازدواج با فرد ديگری تماس جنسی ندارد، ممكن است فكر كنيد اگر شما اچ ای وی مثبت هستيد نيازی به مراقبت های محافظتی مثل كاندوم يا محافظت دهانی نداشته باشيد اما بايد بدانيد كه سطح ويروس در هر بدنی متفاوت است و ضمن اينكه بيماريهای تناسلی ممكن است شما را درگير كند و به دليل سيستم ايمنی پايين شما نتوانيد آن را درمان كنيد، بايد هميشه با مراقبت كننده های بهداشتی محلی در تماس باشيد چرا كه شما می توانيد خطر انتقال عفونت به شريك يا همسرتان را پايين بياوريد.
و نکته مهم دیگری که این گروه از زنان باید رعایت کنند اینکه با چه کسانی نباید رابطه داشته باشند یا ازدواج کنند:
افراد بی تفاوت به احساس دیگران، افرادی که هنوز درگیر رابطه قبلی شون هستند، افراد مبتلا به اختلالات جنسی، افرادی که به بلوغ عاطفی نرسیده اند، مترحم ها، افسرده ها، متأهل ها، سو استفاده گر ها، تنها ماندن در این جور مواقع بهتر از یک انتخاب اشتباه است.
پیام اصلی این مقاله برای این زنان این هست که چرا باید ابتلای خود را به ویروس اچ آی وی مثبت پنهان نکنند و به خواستگار یا دوستشان بگویند؟ مسأله مهم در يك ارتباط صداقت است و شفاف بودن با طرف مقابل چه در رابطه عاطفي چه در رابطه جنسي، آشكار سازی وضعيت شما با شريك جنسی بسيار مهم است و يكي از استرس اورترين شرايطي مي باشد كه شما با آن روبرو هستيد، هيچ قانوني نمي تواند شما را مجبور كند كه همه چيز را بگوييد اما آيا ارتباط مستلزم اعتماد و صداقت نيست !اين شما هستيد كه زمان بيان اين موضوع را انتخاب مي كنيد و به طرف مقابلتان حق ميدهيد كه انتخاب كنند رابطه جنسي ايمن و پيشگيرانه حق شما وطرف مقابلتان مي باشد.
آیا می گذارید ابتدا رابطه عاطفی و جنسی ایجاد شود و سپس آن را بیان می کنید گرچه در جلسه اول هم بدون مقدمه شاید نتوان گفت اما اگر این جلسه فقط برای رابطه جنسی وازدواج موقت باشد باید در همان ابتدا آن را بیان کنید. وارد رابطه که مي شويد صميمي مي شويد و بعد مي گوييد ؟ اما وجدان شما چه مي شود ، آيا وارد رابطه جنسي شويد و بعد بگوييد چه اتفاقي مي افتد اگر طرف مقابلتان با خشونت برخورد كند چه؟ اگر در يك رابطه وابسته شويد و طرفتان شما را براي ادامه راه انتخاب نكند چه مي شود ؟ممكن است با انتخاب اين روش دراولين قرار ملاقات خود مجبور شويد بگوييد مطمین باشید صداقت مهم تر از شكل گيري رابطه اشتباه است يا تكيه زدن بر باد است به دلیل حس مسولیت انسانی و معنوی که خداوند در اختیار همه ما انسان ها گذاشته است شما مسئول رفتار و گفتار خودتان هستید اگر از برخورد طرف مقابل بیم دارید و یا تجربه خشونت فیزیکی یا کلامی پس بهتر است:يك مكان عمومي براي گفتن اين موضوع انتخاب كنيد نه‌آنقدر شلوغ كه همه صحبتهاي شما را بشناسند و نه اين كه خلوت باشد تا در معرض خشونت جسمي قرار بگيريد ، قبل از سرگيري رابطه جنسي با طرف و شريكتان در مورد hiv توضيح بدهيد ، در خصوص زوجين بهتر است مشاور با شريك جنسي صحبت كند نه زن .
نكته مهم اين است كه نبايد تصميم گيري شتابزده انجام دهيد بايد خوب فكر كنيد و همه نبايد از وضعيت شما آگاه شوند، مشاوره مداوم با مشاوران و مراقبت كننده هاي بهداشتي لازم است ،شركت در گردهمايي هاي افراد مثبت مي تواند بسيار موثر باشد
نویسنده: معصومه کمال الدینی | مددکار اجتماعی و دانشجوی دکتری جامعه شناسی گروههای اجتماعی
پایگاه اطلاع رسانی مددکاران اجتماعی ایران
- پاورپوینت ارتباط سالم برای زنان اچ آی وی مثبت ارایه شده در کارگاه آموزشی انجمن احیا ارزشها، تنظیم و ارائه از معصومه کمال الدینی
- مقالات مرکز ملی پیشگیری ایدز ایران
