نقش مددکاران اجتماعی در برنامه توانبخشی غذایی بیماران مبتلا به سرطان

در دانشگاه مک گیل یک برنامه توانبخشی غذایی 8 هفته ای برای بیماران مبتلا به سرطان با همکاری میان رشته ای به بیماران از طریق حمایت در زمینه هایی مثل رژیم غذایی، ورزش، توانمندسازی و بعلاوه منابع اجتماعی برای برطرف کردن نیازهای روانی- اجتماعی بیماران مبتلا به سرطان پیشنهاد می دهد. مجموعه اقدامات مددکاران اجتماعی برای بیماران و خانواده های آن ها به منظور کنار آمدن و تحمل بیماری از طریق استفاده از منابع اجتماعی و حل مشکلات، به آن ها کمک می کنند. این پژوهش در فوریه 2007 تا دسامبر 2008 انجام شده است و به شرح بیماران مبتلا به سرطان پرداخته و به ارزیابی تشخیص بیماری و نیازهای روانی- اجتماعی ان ها پرداخته است، به وسیله ابزارهای استاندارد سازی افراد از طریق بایگانی کردن اطلاعات 75 بیمار مبتلا به سرطان که به مددکاران اجتماعی ارجاع داده می شوند. علت بیشتر گزارش های ارجاعی به مددکاران اجتماعی مشکلات روانی- اجتماعی بوده است. در ارزیابی %41.3 موارد بیماران سخت گیری زیاد درمورد بیماری داشتند  و 47.8% از موارد توانایی کافی برای کنار آمدن با بیماری خود را نداشتند. سن بیماران مهمترین متغیر آماری است. یافته های مددکاران اجتماعی در مرکز توانبخشی غذایی بیماران مبتلا به سرطان افراد در رده سنی 63 تا 94 سال دچار مشکلات شدید روانی- اجتماعی و عدم توانایی کافی برای کنار آمدن با بیماری از خود بروز دادند.

مقدمه

بخش آمار سرطان شناسی کانادا پیش بینی می کند تا سال 2009، 171 هزار مورد جدید تشخیص داده می شود. مشکلات روانی- اجتماعی مثل: اضطراب ارتباطات خانوادگی، تغییرات در سبک زندگی و ترس درمورد عود و مرگ توسط تعداد زیادی از بیماران تجربه می شود.

مطالعات فراوانی نشان می دهد که تغییرات روانی- اجتماعی و مشکلات زیادی حین تشخیص بیماری سرطان برای افراد رخ می دهد. در مطالعات مقطعی بیماران بزرگسال کازلرسون بیان می کند در زمینه های بیمارستانی 37% از بیماران مورد مطالعه در موقعیت درماندگی و رنج شدید روحی روانی به خصوص در زمینه های افسردگی و اضطراب ارزیابی شدند. این رنج و درماندگی در بین بیماران جوان تر بیشتر مشهود است. یافته ها از درجه رنج و درماندگی روحی- اجتماعی بیماران مبتلا به سرطان  با تحلیل داده های مروری سیلک و ادواردسون مغایر بود. آن ها تشخیص داده بودند بیماران سالخورده بیشتر علائم افسردگی و کمتر علائم اضطراب را در مقایسه با بیماران میان سال و جوان از خود بروز می دهند.

نقش مددکاران اجتماعی

مددکاران اجتماعی برای ارزیابی نیازهای روانی- اجتماعی بیماران مبتلا به سرطان و خانواده هایشان آموزش دیده اند تا به ارزیابی خانوادگی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و محیط بیماران بپردازند. مددکاران اجتماعی کمک به تشخیص عواملی که بر روی سلامت بیماران مبتلا به سرطان هستند، می پردازند.

مطالعات به بررسی تاثیر مداخلات و ارتباط مددکاران اجتماعی بر روی بیماران مبتلا به سرطان می پردازند. مداخلات روانی- اجتماعی می تواند منجر به بهبودی سلامتی و حتی بهبود روند درمان که همیشه در کمین انسان هاست بپردازد. به علاوه، مطالعات بدست آمده از موثر بودن مداخلات روانی- اجتماعی بر زنده ماندن بیماران مبتلا به سرطان حاکی است.

مطالعه ای نشان داد که خدمات مددکاری اجتماعی منجر به بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سرطان شده است. در مطالعه میلر اصل و مبنا در مداخلات میان رشته ای و به ویژه مددکاری اجتماعی بر روی کیفیت زندگی بیماران با بیماری پیشرفته، نشان داد که مداخلات مددکاری اجتماعی در حیطه های حمایت مالی، منابع قانونی، اجتماعی در راستای توانمندسازی و ارتقای کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سرطان بوده است. توجه به کیفیت زندگی بیماران بسیار مهم است مخصوصا برای افرادی که منابع روانی- اجتماعی کمی دارند.

گفت و گو

تعداد کثیری از بیماران در این نمونه با چالش های فراوانی در زندگی روزمره شان مواجه می شوند، به عنوان مثال آن ها نیازمند ارزیابی نیازهای اولیه مثل پرداخت قبوض، خریدن خواروبار، خانه داری، مسافرت و قرار ملاقات های درمانی هستند. اگرچه بیشتر یافته ها حاکی از مشکلات روانی- اجتماعی است. برای 41.3% از این موارد، مشکلات بیماران با شدت بالا ارزیابی می شود و 47.8% توانایی کافی برای کنار آمدن با مشکلات را دارند.

سن بیماران از متغیرهای آماری بسیار مهم است. این یافته حاکی ازین است که پیرترین بیماران 63 تا 94 کمترین مشکلات شدید روانی- اجتماعی را از خود نشان داده اند. بر اساس این یافته ها تحقیقات پیشین نشان می دهد که بیماران مبتلا به سرطان سالخورده علائم کمتری از اضطراب را نسبت به افراد میان سال یا بیماران جوان از خود نشان می دهند.

از سوی دیگر، بیماران سالخورده (63 تا 94 سال) کمتر توانایی کنار آمدن با بیماری را دارند. بیماران 65 سال و بالاتر بیشترین سختی را در کنار آمدن با تاثیرات بیماری شان در انجام فعالیت روزانه شان دارند. کاهش توانایی جسمانی و استقلال شخصی شان به علت تاثیر منفی که بیماری بر تندرستی بیماران می گذارد توانایی آن ها را در کنار آمدن با بیماری شان کاهش می دهد. یافته ها نشان می دهد بیشترین مشکلات روانی- اجتماعی و کنار آمدن با بیماری در بالاترین گروه سنی 63 تا 94 سال است.

نتیجه گیری:

با مرور مختصر نسبت به نیازهای روانی- اجتماعی بیمارانی که در برنامه توانبخشی غذایی بیماران مبتلا به سرطان شرکت کردند منجر به افزایش آگاهی بیماران نسبت به مراقبت سلامتی حرفه ای و تشخیص عوامل روانی- اجتماعی که بر توانایی بیماران برای کنار آمدن با بیماری شان تاثیر گذار است پرداخته اند.

مددکار اجتماعی در برنامه توانبخشی غذایی بیماران مبتلا به سرطان در یک موقعیت استثنایی است. هر دو پاسخ علمی به نیازهای ابزاری بیماران و مشکلات مربوط به تاثیرات احساسی نسبت به بیماری است. مددکار اجتماعی می تواند منجر به افزایش اگاهی تیم تخصصی مراقبت سلامت، در زمینه های اجتماعی، احساسی، رفتاری و زمینه های محیطی بیماران مبتلا به سرطان شود.

یافته ها حاکی ازین است که بیماران سالخورده ظاهرا بیشترین میزان سختی را برای کنار آمدن با بیماری شان دارند. سن یک متغیر مهمی است که باید توسط مددکاران اجتماعی و تیم تخصصی مراقب سلامت در برنامه توانبخشی بیماران مبتلا به سرطان به آن توجه خاصی شود.

گردآوری و ترجمه: هما صدری؛ مددکار اجتماعی و جامعه شناس
انتشاریافته در مجموعه رسانه های مددکاری اجتماعی ایرانیان