بدینوسیله مشروح سخنرانی دکتر حبیب آقا بخشی در همایش روز مددکار اجتماعی که به همت بهزیستی استان گیلان در شهر رشت برگزار گردید جهت مطالعه کاربران پایگاه اطلاع رسانی مددکاران اجتماعی ایران نمایه می گردد.
موضوع سخنرانی: ” از مددکاری تا مددکاری اجتماعی”
آقای دکتر آقا بخشی در ابتدا با اشاره به ادوار زندگی و زندگی انسانها در اجتماع و توجه و اقدام برای حل مشکل و حس مسوولیت پذیری در اجتماع برای همه اعضا اذعان داشت که فرهنگ دیگر یاری و دستگیری از نیازمندان پررونق و همه گیر بوده و به شیوه های گوناگون توصیه می شده به گونه ای که انسان وارسته در اجتماع کسی بود که کمک های پنهانی به نیازمندان می کردو به حل مشکل آنان می پرداختو با وجود همه ظرافتهایی که در این نوع کمک کردن ها بود و نام یاری و مددکاری معروف بود اما ضعف های زیادی داشت. با پیشرفت جوامع صنعتی و گسترش شهرنشینی انسانها اجتماع جای خود را به جامعه داد و این نوع خدمات خیرخواهانه دیگر پاسخگوی نیاز جامعه نبود. مردمان در ارتباط با ساختار جامعه جدید دچار مشکل شدند و ارتباط انسان با انسان ، انسان با سازمان ها و انسان با طبیعت تعریف جدیدی یافت و جامعه نیازمند ایجاد نهادهایی مثل مددکاری اجتماعی گردید تا بین آدمیان و ساختار جامعه هماهنگی ایجاد شود و مفهوم توانمندسازی و اتکار به توانایی ها و مهارتهای خود مورد توجه قرار گرفت.این حرفه تخصصی میخواهد انسانها را قادر به ایفای نقشهای جدید کند تا افراد و گروههای اجتماع قادر شوند خود را در نقشهای مختلف ببینند و نقشهای متفاوت دیگران را هم بتوانند درک کنند. در جامعه با افراد و گروههای اجتماعی مختلف مواجهیم که شامل افراد ثروتمند و غنی، تحصیلکرده، افراد دچار معلولیت، زنان سرپرست خانوار، کودکان بی سرپرست و کودکان کار و … می باشد. سپس آقای دکتر با اشاره به مطالعاتی که داشتند اشاره نمودند که مایلند به طرح موضوعی بپردازند که برای اولین بار گیلان و در این مراسم مطرح میشود. در جامعه دو رویکرد در مقابله با مشکلات وجود دارد. اول اینکه زمانی که مشکل پیش آمد بعنوان مثال فردی بیمار شد، از چه راهکارهایی می توان استفاده کرد تا به حل آن مشکل کمک کندو در رویکرد دوم قبل از بروز مشکل، با حضور مددکاران اجتماعی در محلات و مناطق مختلف چه راهکارهایی را می توان بکار بست تا افرادی دچار رفتارهای انحرافی نگردیده و آسیب نبینند. در قالب برنامه Community Work
در واقع در حرفه تخصصی مددکاری اجتماعی بر خلاف مددکاری بندهایی را که بر استعدادهای بالقوه مردمان نیازمند است گشوده می شود. آزادسازی استعدادهای مردمان نیازمند و صیادسازی آنان با رویکرد حرفه مددکاری اجتماعی میسر است نه مددکاری.
مددکاران اجتماعی مجرب تشخیص می دهند که بسیاری از مشکلات، مشکلات فردی نیست، مشکلات عام و ساختاریست و ریشه بسیاری از مشکلات فردی در عملکرد نهادهای اجتماعی جامعه نهفته است.
مددکار اجتماعی آگاه، ساخت اجتماعی را از نظر دور نمی دارد. تکیه بر مشکل نمی کند بلکه تکیه بر راه حل دارد و آنگاه است که مددجو منابع و ظرفیت های موجود را میشناسد و خود را قوی احساس می کند.
رسالت حرفه مددکاری اجتماعی قادر ساختن افراد است، از این رو مددکاران اجتماعی عامل تغییر در جامعه هستند، دو بال پرواز مددکاران اجتماعی، حقوق مردمان و عدالت اجتماعی.
حرفه مددکاری اجتماعی در وحدت و همبستگی با آسیب پذیران تلاش می کنند تا مشکلات را از طریق توانمندسازی افراد دچار محرومیت و مشکل دار کاهش بدهد و افراد آسیب دیده را قادر سازد تا به جامعه برگردند.
مددکار اجتماعی در اجرای صحیح رسالت خود، علاوه بر توجه و پرداختن به افرادی که کجرفتارند، برنامه ریزی می نمایند نگاهی ویژه و حرفه ای به نهادهایی خواهد داشت که با سیاست گذاری نامناسب خود مددجو آفریند.
برای تبدیل یک مددکار به مددکار اجتماعی در بیمارستان بجای دریافت تخفیف برای بیماران لازم است تا بعنوان یک پژوهشگر رابطه بین نوع بیماری، نوع مشاغل، دفعات مراجعه را بررسی و بعنوان یک منبع معتبر در بخش سلامت فعالیت کند.
ایشان اذعان داشتند که منشاء بسیاری از بیماریهای جسمانی، عامل اجتماعی است و کانون با حذف پسوند اجتماعی از حرفه مددکاری اجتماعی چگونه می توانیم مدعی باشیم در عرصه های سلامت کار کنیم. در ادامه، آقای دکتر آقا بخشی با ستایش و تقدیر از خدمات شایسته انجمن صنفی مددکاران اجتماعی و معرفی هیأت مدیره حاذق و توانمند انجمن در بکارگیری شناخت دقیق از وضعیت موجود و با هوشیاری مشکل را تشخیص داده و درصدد بازگشت پسوند اجتماعی به حرفه مددکاری اجتماعی هستند و لازم است همه با هم کمک کنیم تا این مهم محقق گردد.
و در نهایت ایشان به عنوان مبحث آخر به پدیده اعتیاد پرداختند و خواهان گزارش آن به انجمن مددکاران اجتماعی ایران گردیدند. در ادامه عین نقل قول ایشان در خصوص این مبحث آورده می شود.
” خانمها آقایان سالهاست در ایران پدیده اعتیاد جنبه پزشکی گرفته، گرچه قبلا جرم محسوب میشده و با بازداشت و … پس از مدتی اعلام گردید که این افراد بیمارند و امروز می گوییم باید به آن مفهوم اجتماعی بدهیم. بین ترک دادن معتاد و ترک کردن اعتیاد باید فرق قائل شویم، این پدیده را باید اجتماعی بکنیم، سوال من این است آیا شما اختیار می کنید که “بیماری” به سراغتان بیاید؟ برای بیماری من مقصر نیستم اما اگر کبریتی را زیر زرورق کشیدم و یا پایپی را روشن نمودم و …، آیا مجبور بوده ام و یا رفتار غیرمسوولانه داشته ام؟
سالهای سال بگذرد و نوادگان ما با آن مواجه خواهند بود چون پزشکی کردیم. اما وقتی بدانیم که این رفتار غیرمسوولانه بود و باید تبدیل به رفتار مسوولانه شود، اگر از من بپرسید آیا فرد مصرف کننده نیاز به کمک دارد می گویم بله، به نیاز به کمک شما، نیاز به کمک به خودش. باید تواناییهایش ببیند و خودش رفتار مسوولانه داشته باشد.
مددکاران اجتماعی درمانگران اجتماعی هستند، تفاوتشان با پزشک جسمانی در این است که اگر پزشک دچار اشتباه شود یک فرد از بین می رود اما اگر مددکار اجتماعی دچار اشتباه شود جان عده زیادی به خطر می افتاد. اگر پزشکان سوگندنامه بقراط را یاد می کنند، مددکاران اجتماعی باید سوگندنامه اخلاقی سقراط را یاد کنند حتی اگر جام شوکران را بنوشند. مددکار اجتماعی باید با چشم دل ببیند و با گوش جان بشنود.
منبع: روابط عمومی انجمن مددکاران اجتماعی ایران | شعبه گیلان
