جهان به سرعت به شهرنشينی روی آورده است، به طوری كه درصد شهرنشينی برای سال 2020 ،تا 57 درصد برآورد شده‌است. با وقوع رشد سريع شهرنشينی و افزايش مشكلات در زمينه ايجاد اشتغال و درآمد و بخصوص تأمين بهداشت عمومی، افزايش دامنه ناهنجاريهای اجتماعی و… در شهرها عرصه زندگی سالم بر انسانها تنگ شده است. به دنبال رشد و گسترش بی رويه شهرها، رويكردهای متعددی برای تأمين وضعيت مطلوب زندگی برای نسلهای امروز و آينده مطرح شده است، كه يكی از اين رويكردهای مهـم، رویکرد شهر سالم است. امروزه يكی از راههای رسيدن به توسعه پايدار شهری، داشتن شهر سالم است. سازمان بهداشت جهانی، شهر سـالم را شهری تعريف می‌کندكه محيط‌های كالبـدی و اجتمـاعی خـود را بـه طـور پيوسـته بهبـود می بخشد و منابعش را توسعه می دهد، به نحوی كه مردم بتوانند در تحقق همه تواناييهای خود به طور متقابل از يكديگر پشتيبانی كنند.
اصول یازده گانه شهر سالم از نظر سازمان بهداشت جهانی به شرح ذیل است:
1ـ تأمين نيازهای اساسی شهروندان نظير غذا، آب، امنيت و…؛
2ـ محيط شهری پاكيزه و مطمئن برای تمامی افراد؛
3ـ اكوسيستم شهری برخوردار از ثبات و پايداری؛
4ـ اقتصاد شهری متنوع و شكوفا؛
5ـ اجتماعی با حس حمايت از يكديگر؛
6- جامعه ای با حداکثر مشاركت شـهروندان در تـصميم‌گيـری هـای مربـوط بـه زنـدگی و سلامت و رفاه؛
7ـ تشويق و ترغيب شهروندان در توجه به گذشته و فرهنگ خويش؛
8ـ روابط متقابل با ساير جوامع با هدف دستيابی و استفاده از تجربيات گوناگون؛
9ـ رسيدن به شكل زندگی شهری با حداكثر سازگاری؛
10ـ دستيابی به بالاترين سطح بهداشت عمومی و فراهم بودن مراقبتهای بهداشـتی بـرای همه شهروندان؛
11ـ نائل شدن به حداكثر وضعيت سلامت و بهداشت
با توجه به اصول یازده گانه بالا، میتوان با قاطعیت بیان کرد که بدون حضور فعال مددکاران اجتماعی در جامعه دسترسی به شهرسالم در جوامع تقربیاً غیرممکن است، مددکاران اجتماعی متخصص با شناخت پتانسیلها، استعدادها، مشکلات و نیازهای جوامع مختلف میتوانند در جهت برنامه ریزی منطقه‌ای با هدف گسترش عدالت اجتماعی و رفاه اجتماعی و جلب مشارکت مردم نقش موثری در ایجاد شهر سالم داشته باشند، چرا که شهر موجودی زنده، پویا و انسان محور است و برای داشتن شهر سالم به برنامه ریزی بلند مدت نیاز است و یکی از محورهای اجرایی درست شهر سالم، شناخت توانایی و ظرفیت های گوناگون مردمی و امکانات نهادهای دولتی و غیردولتی هر منطقه و هماهنگ کردن این ظرفیت ها و امکانات برای تحقق اهداف شهر سالم است. که مددکاران اجتماعی با استفاده از دانش تخصصی خود در این زمینه میتوانند نقش موثری داشته باشند.
پروانه خفتان؛ کارشناس ارشد مددکاری اجتماعی
پایگاه اطلاع رسانی مددکاران اجتماعی ایران
