امروزه بحث در حوزه آسیبهای اجتماعی، پیشگیری و درمان آن بحث محافل گوناگون گردیده و سالانه میلیاردها تومان هزینه می گردد تا دیگِ جوشان آسیبهای اجتماعی فروکش کند، ولی آیا با داشتن این همه متولی، این همه مقاله، تحقیق، پژوهش، همایش، کارگاه و این همه نظریه پرداز و مدعی، آسیبهای اجتماعی کاهش داشته؟؟ آیا با برگزاری صدها همایش، صدها تحقیق دانشگاهی، ملی و … طلاق کمتر شده است؟ طلاق در ایران به یکی از بحرانیترین مقاطع خود در سالهای اخیر رسیده است. هم اکنون ایران با نرخ خام طلاق 2 درصد یکی از بالاترین آمارها در زمینه طلاق را در کشورهای منطقه دارد. حدود 14 درصد طلاقها در ایران، کمتر از یک سال و 11 درصد آن پس از یک تا دو سال از زندگی مشترک رخ میدهد. در مجموع بیش از 50 درصد طلاقها در ایران در کمتر از 5 سال از زندگی مشترک رخ میدهد؛ هر ساعت 18 طلاق. در حوزه اعتیاد سالانه میلاردها دلار هزینه می کنیم، آیا اعتیاد کاهش یافته؟؟ سن مصرف مواد مخدر از 22 سال به 18 سال رسیده و تعداد زنان معتاد هم افزایش داشته است. سالانه 183 هزار نفر هم به علت مصرف موادمخدر جان خود را از دست میدهند. آسيبهاي اجتماعي در کلان شهرها رو به افزايش است. حتي اگر آمارهاي موجود از سوي دستگاههاي مختلف تكذيب شود اما روند رو به رشد آن در كوچه و خيابانهای شهر غيرقابل انكار است. آمارهايی كه خبر از افزايش طلاق و كاهش ازدواج در كشور ميدهد. اعدادی كه نشان ميدهد اعتياد همچنان در حال سوزاندن كانون گرم خانوادههای ايرانی است. كودكان كار بسياری به جمعيت كودكان كار شهرهای بزرگ و كوچك افزوده شدهاند كه به گفته كارشناسان ايدز، هپاتيت و تجاوز آنها را تهديد ميكند. اعتياد در زير ميزهای كلاس درس لانه كرده است و سن كشيدن سيگار در ميان دانشآموزان، پايين رفته و آتش اعتياد به كلاسهای درس رسيده است.
نهادهایی همچون وزارت کار و رفاه اجتماعی، ستاد مبارزه با مواد مخدر، وزارت ورزش و جوانان، دادگستری، سازمان زندانها و سازمان تبلیغات اسلامی متولی آسیبهای اجتماعی هستند که فراگیری این نهادها و افزایش آنها در جامعه موجب میشود تا یک متولی خاص برای پیگیری آسیبهای اجتماعی شکل نگیرد و این دیگِ جوشان روز به روز به نهایت جوش نزدیک گردد. در زمینه آسیبهای اجتماعی بیشتر برخورد جزیرهای داریم و هر کس بر اساس سهم خود تصمیمگیری میکند. ضعفِ بسترسازی برای مشارکت مردم، فقدان نظام نظارت بر دستگاههای متولی که همه این موارد از نداشتن متولی مشخص در حوزه آسیبهای اجتماعی است بر گسترش پدیده آسیبهای اجتماعی کمک میکند.
مقام معظم رهبری در جلسات مختلف در حوزه آسیبهای اجتماعی یادآور شدند که نسبت به مسائل آسیبهای اجتماعی 20 سال عقب هستیم، در واقع این موضوع در 20 سال پیش باید بررسی و پیگیری میشد، لذا همه کسانی که در حیطه موضوعات اجتماعی مسئولیت دارند، باید خود را در قبال مشکلات مسئول دانسته و نسبت به حل آنها اقدامات لازم را انجام دهند.
سوالی که مطرح می گردد؛ با اینکه بیشتر آسیبهای اجتماعی از مرز بحران گذشته است، برنامه عملیاتی و هدفمند در این حوزه بر عهده کدامین سازمان و متولی می باشد؟ اتاق های فکر تخصصی با حضور متخصصان و کارشناسان وجود دارد یا خیر؟؟؟؟ در چه فاصله زمانی و با کدام برنامه منحنی رشد آسیبهای اجتماعی کاهش می یابد و از همه مهمتر، پاسخگوی عدم موفقیت در برنامه ها و رشد آسیبهای اجتماعی چه کسانی و کدام سازمان یا وزارتخانه خواهد بود؟
به نظر می رسد نیازمند تعیین متولی اصلی و یا تدوین سازمانی حرفه ای و تخصصی تحت عنوان سازمان مبارزه با آسیبهای اجتماعی در سطوح مختلف هستیم. مقصود این نیست که تنها یک سازمان بحران آسیبهای اجتماعی را درمان کند ولی آنچه که مشخص است نیازمند یک متولی اصلی و مشارکت همه دستگاهای مرتبط هستیم تا بعد از آن بتوان طرحی نو برای مقابله با سونامی آسیبهای اجتماعی تدوین نمود.
آزاد دارابی | دکتری مددکاری اجتماعی
پایگاه اطلاع رسانی مددکاران اجتماعی ایران