کار داوطلبانه به کاری گفته می‌شود که در ازای انجام آن، دستمزدی از کارفرما دریافت نمی‌شود و هدفش بالا بردن کیفیت زندگی دیگران و نیز گسترش محبت میان مردم یک اجتماع است. به گزارش وبسایت رسمی مددکاران اجتماعی ایرانیان به نقل از باشگاه خبرنگاران، فردی که داوطلب امور خیریه می‌شود معمولا تنها قصدش خیر رساندن به دیگران است و حتی می‌تواند از فواید معنوی کار خود بهره برده و احساس باارزش بودن کند. اما شروع تاسیس سازمان‌های خیریه به صورت فعلی به اوایل قرن نوزدهم و دولت تئودور انگلند ـ سلسله پادشاهی تئودور بین سال‌های 1485 تا 1603 انگلستان و ولز ـ برمی‌گردد. در آن زمان طبقه ثروتمند در قبال فقرا احساس تعهد و مسئولیت نمی‌کرد. اما با تمهیدات دولت، تعدادی سازمان خیریه شروع به فعالیت و کمک به نیازمندان کرد و دولت برای کمک به فقرا مالیاتی بر درآمد زمیندارها وضع کرد. در همین دوران بود که کشاورزان نیز برای رفاه یکدیگر به کمک هم آمدند. مدتی بعد مردم آمریکا قدم به دوره بیداری بزرگ گذاشتند و در این زمان اعتقادات مذهبی‌شان محکم‌تر شد و شروع به مخالفت با محرومیت‌های موجود در جامعه و همچنین برده‌داری کردند. مردم به ویژه جوانان به نیازمندان و فقرا یاری می‌رساندند و اولین سازمان کارهای داوطلبانه در سال 1851 شکل گرفت. بعدها در این سازمان فعالیت‌های مختلفی انجام می‌شد از جمله این‌که هنگام جنگ داخلی آمریکا، زنان کارهای دوخت و دوز انجام می‌دادند. اوایل قرن بیستم چند سازمان کارهای داوطلبانه نیز افتتاح شد که به نفع مردم محروم جامعه فعالیت می‌کردند.
این سازمانها هنگام رکود اقتصادی آمریکا بسیار فعال بودند. در شهرهای مختلف سازمان‌های خیریه دیگری تاسیس شدند تا آنجا که تا سال 1940 در 28 شهر می‌توانستید شاهد این نوع سازمانها باشید. هنگام جنگ جهانی دوم هزاران نفر عضو این سازمانها شده بودند و در پشت جبهه‌ها فعالیت می‌کردند.
پس از جنگ، فعالیت‌های داوطلبانه رویکردی تازه یافت و روی حوزه‌های دیگری نیز متمرکز شد و دامنه این فعالیت‌ها به بیرون از مرزها از جمله آفریقا کشیده شد و این فعالیت‌ها چنان گسترده شدند که شکل رسمی‌تری به خود گرفتند و در کشورهای دیگر نیز نمود یافتند.
تا آنجا که روزی به نام روز جهانی کارداوطلبانه ـ پنجم دسامبر ـ نامگذاری شد. امروزه فقط در ایالات متحده حدود 83.9 میلیون نفر در کارهای داوطلبانه شرکت می‌کنند و ارزش مادی فعالیت‌هایشان به 239 میلیاردها دلار در سال می‌رسد.
انواع کارهای داوطلبانه: امروزه داوطلبان برحسب مهارت و علاقه‌شان به سازمان‌های مختلفی در زمینه‌های مختلف کمک می‌رسانند.
کارهای داوطلبانه براساس مهارت: این نوع کارها مربوط می‌شود به مهارت‌ها و استعدادهای افراد داوطلب در زمینه‌های مختلف و کمک می‌کنند تا سازمانها بتوانند در انجام دادن کارهای خیریه و داوطلبانه قوی و موفق عمل کنند. این افراد براساس نیاز موجود از مهارت‌هایشان در کمک به دیگران استفاده می‌کنند.
آموزش: از آنجا که در مناطق محروم معمولا بیش از 50درصد کودکان از تحصیل مناسب محروم هستند، داوطلبان که عمدتا دانشجویان هستند به این بخش یاری رسانده و برای آموزش کودکان تا آنجا که در توان دارند تلاش می‌کنند. از طرفی از آنجا که زبان انگلیسی به زبان بین‌المللی تبدیل شده و دانستن این زبان به افراد کمک می‌کند که شغل مناسبی پیدا کنند برخی از سازمانها در آموزش زبان به افراد غیرانگلیسی در مناطق محروم می‌پردازند.
بهداشت: به دلایل نبود آگاهی در بیشتر مناطق محروم و نیز بی‌اطلاعی افراد بی‌بضاعت به اهمیت بهداشت، برخی از سازمانها در این زمینه با کمک نیروی کار داوطلب خود به آموزش می‌پردازند و در فراهم‌سازی امکانات بهداشتی کمک بسیاری می‌رساند.
محیط‌زیست: این سازمانها در زمینه مدیریت محیط‌زیست و حفاظت از آن فعال هستند. در واقع در بخش حفاظت از منابع طبیعی و حیوانات در حال انقراض، آگاه کردن دیگران در باره اهمیت محیط‌زیست از نیروی کار داوطلبان استفاده می‌کنند.
خدمات اجتماعی و مراقبت از کودکان: این سازمانها از طریق انجام دادن مددکاری به وسیله داوطلبان متخصص به کمک افرادی که به مشاوره‌های مختلف نیاز دارند، می‌روند و علاوه بر آن در زمینه ارتقای فرهنگ و کیفیت زندگی افراد گام‌های موثری برمی‌دارند. از طرفی در سراسر دنیا کودکان بسیاری هستند که به دلایل مختلف از داشتن سرپرست لایق محروم مانده‌اند و سازمان‌هایی که خدمات اجتماعی فراهم می‌کنند برنامه‌های بسیاری نیز برای کمک به کودکان سراسر جهان دارند.
کار بدنی: بسیاری از داوطلبان با بهره‌گیری از مهارت‌های حرفه‌ای‌شان در زمینه‌های فنی و حرفه‌ای به انجام دادن کارهایی می‌پردازند که به کار بدنی نیاز دارد.
نویسندگی و روزنامه‌نگاری: از آنجا که سازمان‌های کار داوطلبانه چندان ثبات مالی ندارند و بودجه‌های آنها اغلب کم و دائم نیست، مسئولان این سازمانها برای بالا بردن ثبات مالی به نویسندگان و گزارشگرانی نیاز دارند تا با قلمشان آگاهی مردم را بالا برده و با گزارش‌هایی که تهیه می‌کنند، عملکرد این سازمانها را به اطلاع مردم برسانند.
مجازی: این نوع فعالیت‌ها به آن دسته از کارهای داوطلبی گفته می‌شود که داوطلبان کمک‌هایشان را از طریق اینترنت انجام می‌دهند مانند آموزش‌های از راه دور.
داوطلبی اورژانسی: این نوع فعالیت‌ها به آن دسته از کارهای داوطلبی اطلاق می‌شود که هنگام بروز بلایای طبیعی همچون سونامی، سیل، خشکسالی، آتشفشان و زلزله انجام می‌شود. مثلا در سونامی اقیانوس هند داوطلبان بسیاری از سراسر جهان به کمک اعزام شدند.
فواید کار داوطلبانه: با وجود مشغله بسیار ممکن است وقت گذاشتن برای کارهای داوطلبانه بسیار سخت باشد، اما کار داوطلبانه علاوه بر این‌که به دیگران یاری می‌رساند بلکه فوایدی دارد که نمی‌توان ساده از کنار آن گذشت.
1ـ کار داوطلبانه شما را به دیگران متصل می‌کند.
کار داوطلبانه کمک می‌کند که با جامعه خود ارتباط مناسب داشته باشید و جامعه‌تان را به مکانی بهتر تبدیل کنید. فراموش نکنید که این اعمال همچون خیابانی دوطرفه است. از این راه می‌توانید دوستان تازه پیدا کنید و شبکه اجتماعی‌تان را گسترش دهید و مهارت‌های اجتماعی‌تان را بالا ببرید.
2ـ برای جسم و ذهن مفید است.
انجام دادن کارهای داوطلبانه اعتماد به نفس و عزت نفس فرد را بالا میبرد؛ زیرا فرد احساس می‌کند وجودش باارزش است. در ضمن خطر ابتلا به افسردگی در او بسیار کم می‌شود زیرا هرگز تنهایی را تجربه نمی‌کند.
3ـ در کار و حرفه‌تان به شما کمک می‌کند.
انجام فعالیت‌های داوطلبانه در زمینه مورد علاقه‌تان می‌تواند به شما کمک کند که در آن مورد تجربه کسب کنید و توانایی‌هایتان را محک بزنید و حتی اگر حرفه مورد علاقه‌تان را دارید باز هم کارهای داوطلبانه می‌تواند فرصتی برایتان فراهم کند که مهارت‌های مهم‌تان را تمرین کنید.
4ـ هدف‌تان را تعیین می‌کند.
اگر جوان هستید و واقعا نمی‌دانید چه حرفه‌ای را در پیش گیرید انجام دادن کارهای داوطلبانه در زمینه‌های مختلف به‌شما پیشنهاد می‌شود؛ زیرا این روش آسان‌ترین و شادترین روش برای پیدا کردن علایق و اهداف‌تان برای زندگی آینده‌تان است. علاوه بر این انجام دادن کارهای داوطلبانه برای افراد از سنین مختلف مفید است، زیرا بسیاری مواقع آنها را از زندگی کسل‌کننده روزانه نجات می‌دهد و به زندگی‌شان مفهوم بهتری می‌بخشد.
