آشنایی با آسیب‌های اجتماعی دانش آموزان در ایران

آسیب‌های اجتماعی دانش آموزان و راه‌های مقابله با آن‌ها از مهم‌ترین دغدغه‌هایی هستند که باید مورد توجه هر نظام حکومتی قرار گیرند.

آشنایی با آسیب‌های اجتماعی دانش آموزان در ایران

افزایش رفتارهای مرتبط با آسیب‌های اجتماعی دانش آموزان در جامعه در میان کودکان و نوجوانان، نیاز به اقدامات تخصصی مقابله و پیش‌گیری در مدارس را افزایش داده است.

آسیب اجتماعی چیست؟

آسیب اجتماعی به معنای مجموعه‌ای از آثار منفی مرتبط با یک عمل غیرقانونی یا نابهنجار می‌باشد. تشخیص این که آیا یک رفتار یا عمل، عامل آسیب اجتماعی محسوب می‌شود یا خیر، یک امر تخصصی است و نباید به هر شخصی که رفتاری غیرمعمول دارد برچسب آسیب‌دیده‌ زد. در تعریفی دیگر، آسیب اجتماعی به معنای مجموعه‌ای از رفتارها که در تناسب با هنجار‌ها و قواعد عمومی نیست و مورد مذمت اکثریت جامعه قرار می‌گیرد می‌باشد. انواع آسیب‌های اجتماعی در حوزه‌های مختلف زنان، طلاق، جوانان، اعتیاد، اینترنت، ماهواره و دانش آموزان وجود دارند.

مهم‌ترین آسیب‌های اجتماعی ایران

در حال حاضر بیشترین آسیب‌های اجتماعی کشور اعتیاد، طلاق، فساد اخلاقی، خشونت خانگی، فرار از خانه، فاصله‌ی بین نسل‌ها و شکاف اجتماعی هستند. هم‌چنین احساس امنیت و اعتماد افراد جامعه نیز نکته‌ی بسیار مهمی است که در بررسی آسیب‌های اجتماعی باید به آن‌ها توجه داشت.

آسیب‌های اجتماعی دانش آموزان

فاکتورهای اجتماعی، عاطفی و رفتاری همگی بر میزان استرس دانش ‌آموزان موثر هستند و در وقوع آسیب‌های اجتماعی دانش آموزان تاثیر بسزایی دارند. یکی از مشکلات حائز اهمیت در میان آسیب‌های اجتماعی، افزایش رو به رشد مصرف مواد مخدر در میان دانش‌آموزان می‌باشد.

به طور به خصوص در میان کودکانی که دارای معلولیت هستند و دانش‌آموزانی که در محیط‌هایی زندگی می‌کنند که به علت فقر تحصیل آن‌ها اولویت محسوب نمی‌شود، مصرف مواد مخدر مشکل جدی محسوب می‌شود.

تحصیل خانواده‌های ساکن در این محیط‌ها، در پایه‌گذاری شرایط ضروری جهت سازماندهی و پایدار کردن رفتارهای مناسب و سالم تاثیر چندانی ندارد. بیشتر مسئولیت‌ها در فرآیند بهبود وضعیت تحصیلی دانش‌آموزان و مقابله با آسیب‌های اجتماعی دانش آموزان بر دوش مدارس می‌باشد.

در کنار خانواده‌ی ناتوان، مادران نابالغ، توجه ناکافی به ضرورت تحصیل، مراقبت نامناسب از کودکان، رفتار بسیار خشن و اجتماع‌گریزانه‌، نرخ بالای جرائم و بی‌اهمیتی به ضرورت برنامه‌ریزی و رسیدن به اهداف همگی در ایجاد آسیب‌های اجتماعی دانش آموزان نقش ایفا می‌کنند.

برنامه‌ی مراقبت اجتماعی از دانش آموزان و جلوگیری از آسیب‌های اجتماعی دانش آموزان
مربی اجتماعی در مدارس نقش مهمی در جلوگیری، مداخله، بازگشت به تحصیل هم‌چنین مشاوره‌ی اجتماعی و تحصیلی برای دانش‌آموزان، والدین و معلمان دارد.

اقدامات مفید در راستای مراقبت اجتماعی:

• متناسب کردن محتوا و شیوه‌های تدریس با ویژگی‌ها، عادت‌ها، توانایی‌ها، تجارب، افکار و سرعت یادگیری کودکان ایرانی.
• حمایت از علایق دانش‌آموزان و قدردانی از دست‌آوردهای آن‌ها. ارتقای توانایی‌های اجتماعی و برقراری ارتباط، هنجارهای جامعه و توانایی حل اختلافات.
• استفاده‌ی متعادل از استراتژی‌ها، دانش، برنامه‌ها و مفاهیمی که مشوق فعالیت‌های سلامت‌محور هستند.
• به‌روزرسانی تحصیلات سلامت‌محور و سازمان‌های اطلاعاتی.
• همکاری با عوامل و نهادهای مشاوره و هماهنگی تمامی سازمان‌های دارای رویکرد پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی دانش آموزان با یکدیگر.

درست است که در رسیدگی به آسیب‌های اجتماعی، سیاست اجتماعی ضرورت بسیاری دارد اما خطر آلودگی آن به منافع سیاسی نیز وجود دارد.

بهتر است مردم که خود درگیر مقابله با انواع آسیب‌های اجتماعی هستند در راستای شناخت و رویارویی با آن‎‌ها قدم بردارند و به یکدیگر کمک کنند.

منابع

https://www.ped.muni.cz/z21/2007/konference_2007/sbornik_2007/sb07_praxe_skoly/eng/liba_eng.pdf
https://sciendo.com/pdf/10.1515/atd-2016-0023
http://serwer1366511.home.pl/dialogi/data/documents/Dialogi_02_06_Jolana_Hroncov=C3=A1.pdf