سرطان و تاب آوری: تاب آوری فردی، خانوادگی، اجتماعی و سازمانی به ما کمک می کند تا در مواجهه با مسایل و مشکلات؛ عملکرد بهتری داشته باشیم و به شکل شایسته ای بر مسایل و چالش های شغلی فایق شویم. آموزشهای تاب آوری و مهارت های روانشناختی و اجتماعی به ارتقاء کیفی زندگی بیماران و صیانت از کادر درمان در مواجهه با فرسودگی و استهلاک شغلی نیز منجر خواهد شد.
سرطان و تاب آوری
بسط و گسترش مداخلات اجتماعی و روانشناختی در درمان سرطان، در تمامی طیف درگیر از بیماران گرفته تا خانواده ها و کادر درمان صورت می پذیرد. تاب آوری موفقیت درمان را تضمین می کند و همیشه چشم اندازی برای مقابله بهتر و غلبه بر سختی ها معرفی می نماید و این همان فرمان و پیامی است که تمامی مداخلات توانمندسازی و درمانی را مدیریت می کند. تاب آوری در فرآیندهای مقابله و بهبود پذیری نیز ایفای نقش می کند و برای بهبود یافتگان و بازماندگان از سرطان هم می تواند نقش بسیار مهمی داشته باشد.
آموزه های تاب آوری به اصلاح سبک زندگی و رفتارهای ناسالم نیز کمک میکند و نیز شانس بهبودی کودکان مبتلا به سرطان را افزایش و تسهیل در درمان را بدنبال خواهد داشت. تاب آوری بعنوان یک سازه کارآمد میتواند در کاهش تبعات اجتماعی و مشکلات روانشناختی کودکان مبتلا به سرطان از جمله اختلال در سازگاری و افسردگی در سطوح مختلف کارساز باشد.
تاب آوری برای مقابله بهتر و غلبه بر شرایط سخت از ضروریات است و کودکان مبتلا به سرطان از گروههای اصلی ذینفع در این خصوص هستند. اغلب بیماران در مقابله با موضوعات مهم، بدون حمایت عاطفی و اجتماعی، احساس انزوا و تنهایی می کنند و نمی توانند با سرطان و مسائل پیچیده آن در ابعاد کمی و کیفی زندگی خود روبرو شوند.
مدیریت بهبودی و بازگشت به زندگی ثمره تاب آوری است. و در واقع تاب آوری پاسخ روانی به سرطان را تعریف و تقویت می کند. در این خصوص فضای آرام، برخورداری از حمایت، دلگرمی و ارتباطات موثر از جمله موارد بسیار حایز اهمیت است. هم چنین امید میرود بیش از پیش ملاحظات (سایکو سوشیال آنکولوژی) مدنظر قرار گیرد.
ما هم چنین امیدواریم که برپایی چنین دوره هایی موجب ترویج و توسعه امداد و حمایت های اجتماعی و آموزش های روانشناختی در مراقبت های کلینیکی و اقدامات بیمارستانی باشد و کمک شایان توجهی نیز برای خانواده ها بشمار آید.
حمایت های خانوادگی در مورد کودکان مبتلا به سرطان بخصوص حضور و همراهی پدر از جمله مواردیست که مورد تأکید و توجه می باشد.
همچنین تلاش خواهیم کرد که جنبه های اجتماعی، هیجانی و روانی سرطان را از طریق آموزش بعنوان مولفه های اثرگذار در فرایند درمان و بهبودی بیشتر و بهتر معرفی نماییم.
این درحالی است که علائم فیزیکی سرطان با پیشرفت روزافزون پزشکی، تشخیص زود هنگام و مراقبت های منظم مرتفع میشود بخصوص در مورد کودکان فرآیند مداخلات درمانی در اکثر موارد بحمد الهی به نتیجه دلخواه میرسد، اما رد پای هیجانی، اجتماعی و حتی تحصیلی این بیماری در مورد کودکان بصورت خاص، شایسته توجه بیشتری است.
در اینجا لازم است که بر نقش مددکاران اجتماعی یک بار دیگر تاکید گردد.
نکته مهم دیگری که باید در نظر داشت این است که بسیاری از خانواده ها به دور از مراکزی که فرزندان آنها تحت درمان هستند؛ زندگی می کنند و این مساله نیز هم بر روند درمان بیماران و هم بر افزدون بار مالی و احساسی سرطان تاثیرات قابل توجهی دارد. امید می رود سازمانهای دولتی و خیرین این موضوع را نیز بصورت جدی پیگیری فرمایند.
از وزرات آموزش و پرورش در همراهی و حمایت از این کودکان انتظارات و مطالبات بییشتری مطرح است. چرا که اغلب کودکان مبتلا به سرطان دانش آموز هستند و مبادا که این بیماری موجبات وقفه و فاصله های جبران ناپذیر در تحصیل ایشان باشد. آموزش و پرورش هم چنین میتواند در غربالگری و آموزش نقشی بیش از این داشته باشد چراکه امروزه با پیشرفت های پزشکی لااقل در برخی از موارد و به ویژه در مورد کودکان، سرطان با تشخیص و غربالگری بموقع قابل درمان است.
در خصوص سرطان کودکان نکته مهم دیگر این است که بعنوان پیامدی از سبک زندگی تا حدودی قابل پیشگیری است و این خود پنجره ای دیگر بر اهمیت آموزشهای اجتماعی و توانمندسازی افراد به روی ما باز کرده است.
مهربانی و نشاط اجتماعی، پرهیز از دخانیات، اجتناب از الکل و رفتارهای پرخطر جنسی و همچنین ورزش منظم میتواند در این خصوص بسیار مهم و اثر گذار باشد.
توانمندسازی دانش آموزان مبتلا به سرطان و خانواده های ایشان برای مواجهه بهتر و بازگشت قدرتمندانه به مدرسه و از سرگیری زندگی عادی آرزوی همگی ماست.
- نویسنده: محمدرضا مقدسی
- مدیر و موسس خانه تاب آوری ایران
