با توجه به عدم تصویب برنامه ششم و تمدید مجدد برنامه پنجم توسعه مسائل اجتماعی در سال ۹۵ سمت و سوی جدیدی می‌یابد. انتظار می‌رود با تمدید مجدد برنامه پنجم در سال آینده، فصلی را تحت عنوان سلامت اجتماعی در برنامه‌های اجتماعی جاری کشور از جمله برنامه ششم توسعه داشته باشیم. بازنگری و سیاست‌گذاری‌های ما برای اقشار نیازمند و اقشار خاص نیز باید در این برنامه مورد توجه قرار گیرد. سیاستی که در حال حاضر ما در حوزه مسائل اجتماعی در کشور اجرا کرده‌ایم نشان می‌دهد این خدمات از یکپارچگی، جامعیت و استمرار لازم برخوردار نیستند. موضوع بعدی بحث حقوق شهروندی است. امروز یکی از بزرگ‌ترین مشکلات ما کم توجهی یا بی توجهی به حقوق اجتماعی است. حقوق شهروندی می‌تواند یکی از بهترین فرصت‌ها برای جلب مشارکت دیگران و رسیدن به توسعه باشد. در نهایت اینکه ما نیازمند یک بازنگری در حوزه رفاه تامین اجتماعی در راستای اجرای اصول ۲۱ و ۲۹ قانون اساسی هستیم. ما در اجرای این دو اصل با وجود همه اقداماتی که انجام شد که من از همه آنها تشکر می‌کنم هنوز هم نواقص زیادی را شاهد هستیم. موضوع بعدی بحث توسعه برنامه‌های مرتبط با پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی است. همچنین در کنار این عوامل لازم است موضوع مسئولیت اجتماعی را به عنوان موضوعی جدی مدنظر قرار داد. هزار منطقه به عنوان سکونتگاه غیررسمی در کشور ما وجود دارد که از آنها تحت عنوان مناطق حاشیه نشین یاد می‌شود؛ هزار منطقه‌ای که مردمان آن از حداقل‌های فرهنگی، اجتماعی، بهداشتی و روانی هم برخوردار نیستند. یک بار برای همیشه باید با توسعه پایگاه‌های اجتماعی با محوریت مردم خود این مناطق به این بحث به صورت جدی پرداخته شود و تاکنون این مهم محقق نشده است. یکی از معضلات ما این است که در حوزه آسیب‌های اجتماعی مطالبه‌گری در حوزه آسیب‌های اجتماعی به منزله تقابل دولت و مردم تلقی می‌شود، در حالی که این طور نیست. یکی از معضلات ما این است که در حوزه اجتماعی مطالبه‌گر اجتماعی نیستیم. مطالبه گری وظایف هر کسی را در هر مسندی یادآوری می‌کند و در حوزه اجتماعی مطالبه گری به‌شدت مغفول مانده است. نکته آخر اینکه کمتر کسی در میان ما یاد گرفته است بیشتر از آنکه به فکر خود باشد به فکر دیگران باشد. برای شکل‌گیری مهربانی‌های اجتماعی باید از خودمان شروع کنیم.
حسن موسوی چلک
رئیس انجمن مددکاران اجتماعی
