مددکاری اجتماعی | Social Work

مددکاری اجتماعی حرفه ای، مبتنی بر علم، هنر، مهارت و هدف تعریف می شود که در آن مددکار اجتماعی کمک می کند که مددجو (یک فرد یا گروه اجتماعی یا جامعه) مشکل خود را شناخته و به توانایی های خود پی ببرد و با استفاده از منابع و امکانات موجود در جهت حل مشکل خود بر آید.

در واقع مددکاری اجتماعی عبارت از مجموعه ای متشکل از تدابیر و روانشناسی مشاوره و فعالیت های حرفه ای است که در قالب نهادها، سازمان ها و موسسات رفاهی توانبخشی، اجتماعی، فرهنگی و تربیتی عرضه می شود تا با ایجاد تغییر و دگرگونی مناسب در شرایط مادی و معنوی افراد و قشرها جامعه زمینه بهزیستی رشد و تعالی آنها را فراهم آورد.افرادی که در دوره کارشناسی مددکاری اجتماعی را بگذرانند قادر خواهند بود با بهره گیری از فعالیت های حرفه ای- تخصصی در سه زمینه زیر خدمات خود را به جامعه عرضه نمایند که عبارت هستند از مددکاری فردی، مددکاری جامعه ای و مددکاری گروهی.

مددکاری اجتماعی یک رشته دانشگاهی است و در ایران دانشگاه های علامه طباطبایی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی و نیز تعدادی از دانشگاههای آزاد، پیام نور و علمی کاربردی (در استانهای مختلف) این رشته را ارائه می کنند. مادر و مؤسس این رشته خانم سَتّاره فرمان فرماییان 1300 ش. 1391 ش) است در حال حاضر با توجه به تغییر سبک زندگی و افزایش آسیب های اجتماعی، نیاز به مددکاری خصوصا مددکاری اجتماعی احساس می شود و زنان در این زمینه نقش به سزایی داشتند به طوری که بیشتر از 70 درصد مشاوران مددکاری اجتماعی را زنان تشکیل می دهند و فعالیت های مختلفی نیز در این زمینه انجام می دهند.

مددکاری‌ اجتماعی‌ زمانی‌ پدید می‌آید که‌ بین‌ افراد و محیط‌ آن‌ها برخوردی‌ بوجود می‌آید که‌ رفع‌ آن‌ مستلزم‌ تغییرات‌ هدفدار باشد.

به‌ طور سنتی‌ مددکاری‌ اجتماعی‌ به‌ سه‌ روش‌ تقسیم‌ شده‌ است‌. مددکاری‌ فردی‌ یا موردی‌، مددکاری‌ گروهی‌ و سازماندهی‌. به‌ تازگی‌ این‌ حرفه‌ با توجه‌ به‌ مشابهت‌ موجود بین‌ سه‌ روش‌ فوق‌ از هر روش‌ به‌ طور کلی‌ به‌ عنوان‌ مددکاری‌ اجتماعی‌ یاد می‌کند. از سوی‌ دیگر مددکاری‌ اجتماعی‌ را به‌ دو روش‌ مستقیم‌ و غیر مستقیم‌ کرده‌اند.

در روش‌ مستقیم‌ مددکاران‌ اجتماعی‌ به‌ افراد کمک‌ می‌رسانند تا از عهده‌ مشکلات‌ روزمره‌ زندگی‌ چون‌ از دست‌ دادن‌ کار، مسائل‌ مربوط‌ به‌ ازدواج‌، طلاق‌، مشکلات‌ مربوط‌ به‌ انضباط‌ فرزندان‌، ترس‌ از شکست‌، نداشتن‌ عزت‌ نفس‌، تعارض‌ با همسایگان‌، با کمبود امکانات‌ بر آینده‌ خدمات‌ مستقیم‌ مددکاری‌ شامل‌ فعالیت‌هایی‌ نظیر درمان‌، مشاوره‌ آموزش‌، خدمات‌ حمایتی‌، گردآوری‌ و ارائه‌ اطلاعات‌، ارجاع‌ یا توسعه‌ منابع‌ و امکانات‌ است‌. هدف‌ مددکاران‌ اجتماعی‌ ارائه‌ خدمات‌ است‌ که‌ به‌ صورت‌ مستقیم‌ به‌ افراد گروه‌ها و خانواده‌ها عرضه‌ می‌گردد تا بتواند با مشکلات‌ غیرقابل‌ تغییر اجتماعی‌ سازگاری‌ پیدا نموده‌ آن‌ دسته‌ از مشکلاتی‌ را که‌ قابل‌ تغییر هستند از میان‌ بردارند یا تقلیل‌ دهند همچنین‌ در مواردی‌ که‌ کارکردهای‌ اجتماعی‌ مدنظر است‌ بتوانند به‌ رشد و کمال‌ دست‌ یابند. علاوه‌ بر این‌ اهمیت‌ فعالیت‌ مددکاران‌ اجتماعی‌ در تأثیرگذاری‌ بر گروه‌ها، سازمان‌ها، جوامع‌ و حتی‌ اجتماع‌ کمتر از ارائه‌ خدمات‌ فوق‌ نیست‌. به‌ این‌ صورت‌ که‌ تأثیر فعالیت‌های‌ مددکاران‌ بر نهادهای‌ فوق‌ موجب‌ طرح‌ برنامه‌های‌ اجتماعی‌ یاری‌دهنده‌ و نیز ایجاد محیطی‌ می‌گردد که‌ در آن‌ امکان‌ زندگی‌ رضایت‌بخش‌ و بارور برای‌ همه‌ افراد مهیا می‌گردد.

در این‌ رشته‌ در مقطع‌ کارشناسی‌ علاوه‌ بر آموزش‌ دروس‌ عمومی‌، دروس‌ پایه‌ و تخصصی‌ شامل‌ موارد زیر را می‌آموزند: مبانی‌ مددکاری‌ اجتماعی‌ که‌ دانشجویان‌ را با رشته‌ مددکاری‌ اجتماعی‌ آشنا می‌سازد مبانی‌ و خط‌ مشی‌های‌ رفاه‌ اجتماعی‌، مبانی‌ روان‌شناسی‌ جامعه‌شناسی‌، تغذیه‌ و بهداشت‌، مبانی‌ مدیریت‌ و امور اداری‌، ریاضیات‌ پایه‌ و آمار، رشد و آسیب‌پذیری‌، مبانی‌ و اصول‌ توانبخشی‌، مبانی‌ مردم‌شناسی‌، نظریه‌های‌ جامعه‌شناسی‌، اصول‌ مشاوره‌ و راهنمایی‌، مددکاری‌ فردی‌، روانشناسی‌ مرضی‌، جامعه‌شناسی‌ روستایی‌، تأمین‌ اجتماعی‌، مشاوره‌ ژنتیک‌، زبان‌ تخصصی‌ جامعه‌شناسی‌ شهری‌ و توسعه‌، روش‌شناسی‌ پژوهشی‌ در مددکاری‌ و… این‌ رشته‌ دارای‌ ۲۴ واحد کارآموزی‌ می‌باشد که‌ از ترم‌ ۵ شروع‌ می‌شود و محل‌ کارآموزی‌ها در مراکز توانبخشی‌ روانی‌، مراکز تعلیم‌ و تربیت‌، مدارس‌، زندان‌ها، مراکز بازپروری‌ و… می‌باشد.

ادامه‌ تحصیل‌ در رشته‌ مددکاری‌ اجتماعی‌ در مقاطع‌ تحصیلی کارشناسی‌ ارشد و دکتری می‌باشد که‌ پذیرش‌ دانشجو در این‌ مقاطع‌، در دانشگاه‌های‌ علوم‌ بهزیستی‌ و توانبخشی‌ تهران‌ و دانشگاه‌ علامه‌ طباطبایی‌ تهران‌ صورت می پذیرد.

مددکاری اجتماعی چیست؟

بعضی ها می گویند مددکاری اجتماعی یک علم است، و بعضی می گویند یک هنر است. ما معتقدیم که هر دو است. با این وجود، هنگامی که شما تبدیل به یک مددکار اجتماعی حرفه ای شدید، به سرعت متوجه می شوید که اکثر مردم تصور نسبتاً کمی دارند از آنچه مددکاران اجتماعی انجام می دهند و انواع شغل هایی که دارند. همچنین افسانه های زیادی مربوط به حرفه ی مددکاری اجتماعی وجود دارد. اگر میخواهید یک تجربه جالب را امتحان کنید، از افرادی که می شناسید این سوال را بپرسید: «مددکاران اجتماعی چه کار می کنند؟» یکی از پاسخهای زیر بسیار معمول است: مددکاران اجتماعی «به مردم کمک می کنند»؛ آنها “با کودکان و خانواده های دچار مشکل، کار می کنند”؛ آنها “با افراد فقیر که در خیریه هستند کار می کنند”. در حالی که این پاسخ ها از لحاظ فنی درست هستند، این جواب ها به سختی به گزینه های موجود برای کسانی که علاقه مند به حرفه ی مددکاری اجتماعی هستند و دانش و مهارت های مورد نیاز برای انجام این کار، نزدیک هستند.

هفت افسانه مهم در مورد حرفه مددکاری اجتماعی

افسانه شماره یک: اکثر مددکاران اجتماعی توسط دولت استخدام می شوند.
واقعیت: اکثر مددکاران اجتماعی در بخش خصوصی کار می کنند؛ در سازمان های غیر انتفاعی، مراکز انتفاعی، سازمان های مذهبی، و بسیاری برای خودشان کار می کنند.

افسانه شماره دو: تمام مددکاران اجتماعی حقوق خیلی کمی دارند.
واقعیت: در حالی که درست است برخی از مددکاران اجتماعی حقوقی که دریافت می کنند کمتر از آن است که باید باشد،اما به بسیاری از مددکاران اجتماعی پرداخت خوبی می شود، به خصوص کسانی که سمت اداری یا نظارتی دارند.

افسانه شماره سه: تمام مددکاران اجتماعی مشاغل پر استرسی دارند.
واقعیت: اگرچه برخی از مددکاران اجتماعی مانند مددکاران محافظت از کودکان، مشاغل بسیار پراسترسی دارند، بسیاری از مددکاران اجتماعی مشاغلی هستند که تنش کمی دارند. با این حال، یک مهارت مهم برای یک مددکار اجتماعی، مراقبت از خود به منظور اجتناب از فرسودگی است

متن کامل این مقاله را ازاینجا دانلود نمایید.

آشنایی با حرفه مددکاری اجتماعی

حرفه های مددکاری اجتماعی نیز مانند سایر حرفه ها سهمی از چالش ها را دارند. در واقع، ویژگی هایی که مزایای مددکاری اجتماعی را منعکس می کنند، می تواند بزرگترین چالش های آن باشند. به عنوان مثال، همین ماهیت کار و تعامل با انسانها و سیستم های چندگانه می تواند شغلی در این حرفه را به چالش بکشد. چه یک مددکار اجتماعی با افراد، خانواده ها، گروه ها یا جوامع همکاری کند کمک به افرادی که مشکلات روانی، بهداشتی، اجتماعی یا مالی پیچیده و بغرنج دارند، بخشی از روز اوست. این سرمایه گذاری در کمک به مردم، در عین حال سر و کار داشتن با سیستمی که در آن کار می کنند، می تواند از لحاظ احساسی تحلیل برنده باشد و گاهی منجر به ناامیدی از خود و / یا از مددجویان شود. ماهیت استرس زای این شغل بر اهمیت مطلق مراقبت از خود و زندگی شخصی و حرفه ای متعادل تأکید دارد. به همین ترتیب، کار با افرادی که دچار مشکل یا ناپایداری هستند، همچنین به ایمنی بعنوان یک مسئله حیاتی اشاره دارد که باید به طور جدی مورد توجه قرار گیرد. سر و کار داشتن با مشکلات اخلاقی مرتبط با کمک به افراد نیز ممکن است  بویژه دشوار باشد.

علاوه بر این، طبیعت همیشه در حال تغییر مددکاری اجتماعی نیازمند آن است که یک مددکار اجتماعی بتواند با ادبیات موجود در رابطه با دانش، مهارت ها، سیاست ها و برنامه های حاضر به روز باشد تا بتواند موثر باشد. این نیاز به زمان و تلاش بیشتری در تحصیل، آموزش، و دیگر تلاش های توسعه حرفه ای دارد. با این حال، باید مراقب باشید که دچار سندرم مددکار اجتماعی کامل نشوید. هیچ مددکار اجتماعی کامل وجود ندارد – همه ما اشتباهاتی انجام می دهیم که از آنها یاد می گیریم که بهتر شویم. به همین ترتیب، هنگامی که یک مددکار اجتماعی مجبور است در یک حوزه خاص تخصص داشته باشد، می تواند چالش برانگیز باشد، با دانستن اینکه مردم مشکلات همزمانی را تجربه می کنند.

همانند سایر حرفه های یاری دهنده مانند تدریس و پرستاری، مددکاری اجتماعی به حمایت از احترام به عنوان یک حرفه و عدالت در جبران خسارت ادامه می دهد. از آنجا که چنین تغییراتی گاهی آهسته است، ضروری است که صبور باشیم و همچنان به جلو حرکت کنیم.

متن کامل این مقاله را از اینجا دانلود نمایید.

۱۷ زمینه فعالیت مددکاران اجتماعی

مدیریت مورد: مددکاران در این زمینه می توانند در بسترهایی مختلفی از حوزه سالخوردگان گرفته تا مهاجران و پناهندگان در تمامی بخش ها خدمات رسانی کنند. مدیران متخصص، برنامه ریزی و نظارت بر خدمات برای مشتری را بر عهده داشته که همراه با حمایت مستمر است.

رفاه کودکان: مددکاران متمرکز بر این حوزه، به دنبال تامین سلامت و ثبات کودکان و کمک به توانمندسازی خانواده های آن ها هستند. مددکاران هنگام همکاری با نهاد های رفاه کودکان به حمایت در سطوح اجتماعی و اقتصادی، ایجاد ارتباط با معلمان، اجرای قانون، کمک گرفتن از پزشکان متخصص و سایر موارد می پردازند.

مددکار اجتماعی بالینی: مددکاران دارای مدرک در این زمینه متمرکز بر ارزیابی، تشخیص، درمان و پیش گیری از بیماری های روانشناختی و موضوعات عاطفی و رفتاری اشخاص هستند.

مددکار اجتماعی فعال در جامعه: چنین مددکارانی در تمامی سطوح خُرد، میانی و کلان جامعه فعالیت می کنند؛ در استخدام نهادهای استانی و محلی بوده و گاهی نیز با سازمان های غیر انتفاعی و مردم نهاد قرارداد می بندند.

مددکار اجتماعی فعال در اصلاح بزهکاران: کار این مددکاران کاهش تکرار جنایات با برگزاری کلاس ها و برنامه ریزی برای زندانیانی که در دوره توانبخشی خود به سر می برند و پرداختن به نگرانی های مرتبط با سلامت روان و رفتار آن هاست.

مددکار اجتماعی معلولین: از حقوق قانونی مددجوهای ناتوان باخبر بوده و با کمک نمودن به آن ها و خانواده هایشان در دریافت خدمات بهتر سعی در تسهیل استقلال چنین افرادی دارند.

مددکار اجتماعی حقوقدان: با قانون و سیستم های قضایی آشنایی داشته و به عنوان میانجی و مربی بین مددجو و سیستم های قضایی، قانون گذاران و اعضای عمومی عمل می کنند.

مددکار اجتماعی سالمندان: موضوعات و مسائل مرتبط با سالخوردگی را می دانند. از قانون و برنامه های اجتماعی که بر جامعه سالخوردگان تاثیر می گذارد مطلع بوده ؛ پس به مراقبت آن ها پرداخته و به موضوعات سلامت روان آن ها رسیدگی کرده و مدیریت مورد را اجرا می نمایند.

مددکار اجتماعی پزشکی: با پشتیبانی از بیماران و خانواده هایشان ، در مراقبت آن ها در محیط های پزشکی و بیمارستانی همکاری می کنند. همچنین به ارزیابی های اجتماعی-روانی، تحصیلات، اقدام در زمان بحران، و کمک به بیماران و خانواده ها در درک درمان و منابع در دسترس می پردازند.

مددکار اجتماعی سلامت روان: ارزیابی، تشخیص، درمان و پیشگیری از مسائل روانی، عاطفی و رفتاری اشخاص به عهده مددکار بوده و نقشی حیاتی را در سلامت روان و رفاه جامعه ایفا می کنند.

مددکار اجتماعی بین المللی: فعالیت انسان دوستانه این افراد فرای مرزهای ملی شان بوده و با بسیاری از فرهنگ ها و زبان ها و رویکرد های داخلی مددکاری سایر کشورها آشنایی دارند.

مددکار اجتماعی نظامی: وظیفه مددکار اجتماعی، کار با سربازان، رزمندگان و بازنشسته های نظامی و خانواده هایشان و درک فرهنگ نظامی و تامین خدمات برای رسیدگی به مسائل روانی و رفتاری نظامیان است.

مددکار اجتماعی روانپزشکی: حامی بیمارانی که از افسردگی، اضطراب شدید، روان پریشی و اختلالات ناشی از مصرف مواد و سایر موارد رنج می برند.

مددکار اجتماعی فعال در حوزه سلامت عمومی: پل ارتباطی بین مددکاری و سلامت عمومی که از دانش بالینی و اجتماعی خود جهت بهبود سلامت عمومی استفاده می کند.
مددکار مدارس: فعال در حوزه نوجوانان که این امر با همکاری با مدارس و والدین آن ها جهت موفقیت تحصیلی در دروس دانش آموزان امکان پذیر است.

مددکار اجتماعی در حوزه اعتیاد: آموزش دیده اند تا با معتادینی که از مشکلات روانی و اعتیاد خود رنج می برند کار کنند. روش های رایج مورد استفاده مددکاران، درمان فردی و گروهی و مداخله در زمان بحران است.

مددکار اجتماعی در حوزه آسیب های روانی: متمرکز بر روش های آگاه از آسیب روانی، که با اقدام در سطوح خُرد و میانی با همه اقشار کار می کند.

وظایف مددکاران اجتماعی

تمامی اشخاص فعال در حوزه مددکاری اجتماعی به افراد مختلف در غلبه بر شرایط سخت زندگی شان کمک می کنند. اکثریت افرادی که در مددکاری فعالیت و با افراد، خانواده ها و گروه های کوچک سر و کار دارند به دیگران می آموزند که چگونه با توانمندسازی خود و با استفاده از خدمات اجتماعی فراهم شده توسط نهاد های دولتی و غیر انتفاعی از مشکلات گذشته خود عبور کنند. می توان گفت که مددکاران نیمی مشاور و نیمی تسهیلگر برای مساعدت به مددجویان می باشند. بسیاری از مددکاران نقش وکیل مدافع را بر عهده داشته که دولت ها را به تغییر قوانین آسیب زا وادار، از برنامه های مساعدت دولتی حمایت کرده و شروع به ایجاد نهاد های غیر انتفاعی جدید نموده و در کمک به افراد در شرایط دشوار ابتکار عمل دارند.

بیش از ۱۰۰ سال است که مددکاران در سراسر دنیا در پیشرفت های اجتماعی نقش داشته اند. مددکاران در پرداختن به موضوعات اشاره شده در زیر و بهبود این موارد کمک حال بوده اند:

حقوق مدنی: مددکاران در خط مقدم جنبش حقوق مدنی دهه ۱۹۶۰ قرار داشته و نقش فعالی را در تامین و حفظ حقوق افراد بدون در نظر گرفتن نژاد، جنسیت، مذهب و گرایش جنسی ایفا نموده اند. یک مددکار می داند که تبعیض به طور قابل توجهی بر توانایی پیشرفت و موفقیت فرد و خانواده اش تاثیر می گذارد و پایان دادن به این تبعیض گام مهمی در اطمینان دادن به افراد در دسترسی به منابع مورد نیاز و فرصت های برابر است.

حقوق کارگران: مددکاران می بینند که اشتغال –یا فقدان آن- باعث ایجاد استرس ناتوان کننده و سایر مشکلات در زندگی افراد می گردد. برای کاهش و تخفیف بدترین این مشکلات، مددکاران بازیگران کلیدی در اصلاح قوانین کار و اجرای برنامه های طراحی شده برای کمک به غلبه بر مشکلات افراد به خاطر از دست دادن شغل شان هستند. چندی از برنامه هایی که مددکاران در ایجاد و اجرای آن ها کوشش کرده اند شامل بیمه بیکاری، حقوق معلولین، پرداخت غرامت به کارگران و تامین اجتماعی بوده است.

ناراحتی روانی: رنج بردن از ناراحتی روانی منجر به بستری افراد در آسایشگاه های روانی می گردد که البته در گذشته بیماران به ندرت تحت درمان انسانی و دلسوزانه قرار داشتند. مددکاران در این زمینه نیز ورود کرده و نه تنها نحوه رفتار با بیمار روانی، بلکه نحوه درک ما از این بیماری را نیز تغییر داده و به مبارزه برای اصلاح سیستم سلامت و ننگ زدایی از چنین بیماری ای به پا خاسته اند. تلاش های مددکاران، خدمات مرتبط با سلامت روان را دلسوزانه تر ساخته و تضمین کرده است که آن خدمات متمرکز بر کمک به افراد برای داشتن زندگی ای پربار باشند.

فقر: در حالی که دنیا به طور کامل به فقر پایان نداده است، مددکاران نیروی محرک در توسعه و پیشرفت برنامه های طراحی شده جهت محدود کردن مخرب ترین اثرات فقر بوده اند. در نتیجه مددکاران اجتماعی در اجرا و پیشرفت برنامه ها شامل کمک ها و مراقبت های پزشکی سودمند بوده که باعث گسترش دسترسی افراد به مراقبت های بهداشتی شده و اطمینان داده اند که هزینه های درمان، توانایی فرد را -در موفقیت و پیشرفت در زندگی اش- تحت تاثیر قرار ندهد.

سوء استفاده از کودکان و اهمال کاری: در ایالات متحده، مددکاران نقشی حیاتی را در سیستم خدمات پشتیبان هر ایالت برای حمایت از کودکان ایفا می کنند. به همین دلیل آن ها طلایه داران پرداختن به موضوعات مربوط به سوء استفاده از کودکان بوده و در توسعه و اجرای قوانین و روش های حمایت از کودکان تاثیر گذار بوده اند.

مصرف مواد مخدر: قبل از هر چیز مددکاران اغلب می بایست به افراد در غلبه بر مصرف مواد و مشروبات الکلی کمک کنند تا موضوعاتی چون نزاع خانوادگی، جرم و بزه، و شکست تحصیلی. در چنین زمانی مددکار مدافعی قدرتمند برای برنامه های درمانی بوده و در بخش سلامت عمومی دارای ابتکار عمل می باشد.

مددکاری اجتماعی چیست؟

شکل گیری مددکاری اجتماعی ریشه در تلاش های داوطلبانه در اواخر قرن نوزدهم در اروپا و آمریکای شمالی دارد که موضوع فقر و سایر مسائل اجتماعی در جامعه ای که اقتصاد در حال شکوفایی بود به عنوان یک پارادوکس اصلی خطاب قرار داده شد و به مرور این تلاش های داوطلبانه شکل علمی و حرفه ای پیدا کرد تا جایی که در دهه 1930 مددکاری اجتماعی توانست جایگاه حرفه ای خود را پیدا کند.

مددکاری اجتماعی یک حرفه مبتنی بر عمل و یک رشته دانشگاهی است که بر اساس نظریه های مددکاری اجتماعی، علوم اجتماعی و سایر علوم انسانی است. مرزهای دانش مددکاری اجتماعی بر اساس اقدامات پژوهش محور Practice-informed Research و پژوهش های اقدام محور Research-informed Practice قابل توسعه است، از همین رو شورای آموزشی مددکاری اجتماعی CSWE یکی از صلاحیت های حرفه ای مددکاران اجتماعی را مهارت در انجام پژوهش معرفی کرده است، بدین معنی که نه تنها مددکاران اجتماعی لازم است در هر حوزه ای که فعالیت می کنند از آخرین پژوهش های انجام شده در آن حوزه مطلع شوند، بلکه شایسته است که اقدامات پژوهشی نیز در حیطه فعالیت خود انجام دهند.

مهم ترین وجه تمایز مددکاری اجتماعی از سایر حرفه های یاورانه، مفهوم “فرد در محیط” است، بدین معنی که مددکار اجتماعی توامان به مولفه های فردی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی اهمیت داده و تغییر در فرد و محیط را برای رسیدن به یک تعادل رضایت بخش و یک تغییر اثر بخش جستجو می کند، لذا دامنه فعالیت های آن تنها محدود به فرد نبوده، خانواده، سایر گروه های اجتماعی و جامعه را نیز شامل می شود.

از سویی مددکاران اجتماعی زمانی می توانند عملکرد خود را حرفه ای و خوب (Good Practice) ارزیابی کنند که این عملکرد بر اساس دانش(knowledge) ، مهارت ها، مجموعه ارزش ها و استاندارهای اخلاقی و فرایندهای عاطفی و شناختی باشد، در این صورت است که اساساً فعالیت های آن ها اعتبار حرفه ای می یابد، به عنوان نمونه از پایه های مهم مددکاری اجتماعی حقوق بشر است، از همین رو “رویکرد نقاط قوت” جایگاه شایسته ای در این حرفه دارد و بر اساس این حرفه مددکاران اجتماعی مراجعین را افرادی مدبر، انعطاف پذیر و دارای ظرفیت می بینند، همچنین اصول احترام به ارزش ذاتی انسان ها، عدالت اجتماعی و فردی سازی برای مددکاران اجتماعی از اهمیت خاصی برخوردار است.

هدف اصلی مددکاری اجتماعی بهبود سلامت و رفاه اجتماعی، کاهش فقر و محرومیت اجتماعی، تلاش در جهت از بین رفتن ستم در جمعیت در معرض خطر با استفاده از تعیین کننده های اجتماعی است، بنابراین این حرفه مسائل اجتماعی، حل تعارض های بین فردی، نیازهای انسانی و سایر موضوع های اجتماعی را مخاطب قرار می دهد. مددکاران اجتماعی افراد و جوامع را درگیر می کنند تا به چالش های زندگی و وقایع تروماتیک پاسخ داده تا بتوانند تغییر و تاب آوری را ایجاد کنند. همچنین مددکاران اجتماعی با سایر نهادها همکاری می کنند تا زمینه را برای بهبود شرایط، و فرصت هایی برای رشد، بهبود و توسعه فردی فراهم کنند.

مددکاران اجتماعی در حوزه های مختلف مانند سازمان های رفاه کودک و خانواده، مدارس، بیمارستان های عمومی و روانپزشکی، سیستم قضایی (زندان، دادگاه، کانون اصلاح و تربیت و…)، بخش خصوصی، بخش رفاه سازمان ها(بانک، شرکت نفت و..) فعالیت می کنند.

در حال حاضر مددکاری اجتماعی در ایران در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری آموزش داده می شود و یکی از دوران گذار مهم خود را طی می کند، به گونه ای که هویت حرفه ای و علمی آن شکل و قوام عمیق تری را پیدا می کند از همین رو شایسته است که مددکاران اجتماعی با درایت و سنجیدگی بر روندهای تاثیر گذار بر رشد حرفه ای در ایران که تعمق و عمل کنند.

تعریف جهانی مددکاری اجتماعی

تعریف زیر در نشست عمومی IFSW (فدراسیون بین المللی مددکاری اجتماعی) و مجمع عمومی IASSW (انجمن بین المللی مدارس مددکاری اجتماعی) در ژوئیه سال ۲۰۱۴ به تصویب رسید.

“مددکاری اجتماعی یک حرفه کاربردی و رشته تحصیلی دانشگاهی است که توسعه و تغییر اجتماعی، انسجام اجتماعی و توانمندسازی و آزادسازی افراد را تسهیل می کند. اصول عدالت اجتماعی، حقوق بشر، مسئولیت جمعی و احترام به تفاوتها (diversities) در مددکاری اجتماعی اساسی اند. مددکاری اجتماعی، با تکیه بر علوم اجتماعی، علوم انسانی و دانش بومی، افراد و ساختارها را در مقابله با چالشهای زندگی و ارتقاء رفاه و بهزیستی درگیر می کند.”

Global Definition of the Social Work Profession

“Social work is a practice-based profession and an academic discipline that promotes social change and development, social cohesion, and the empowerment and liberation of people. Principles of social justice, human rights, collective responsibility and respect for diversities are central to social work.  Underpinned by theories of social work, social sciences, humanities and indigenous knowledge, social work engages people and structures to address life challenges and enhance wellbeing. The above definition may be amplified at national and/or regional levels”

بیشتر بدانیم:

آشنایی یا حرفه مددکاری اجتماعی “قسمت اول”

آشنایی با حرفه مددکاری اجتماعی “قسمت دوم”

نقش مددکاری اجتماعی در سلامت روان

مددکاری اجتماعی، اصول اخلاقی و ارزشهای اصلی

مدیریت مورد در مددکاری اجتماعی چیست؟

در ادامه می توانید کلیه مطالب مددکاری اجتماعی این پایگاه اینترنتی را از جدیدترین تا قدیمی ترین مطالب، دریافت و مطالعه نمایید.

مجله اینترنتی مددکاری اجتماعی ایران
دکمه بازگشت به بالا