تاب آوری و تعیین مسیر معیشت خانواده: زندگی مشترک، علیرغم زیبایی‌های خود توسط عوامل بیرونی تهدید می‌شود. از جمله این عوامل، عدم ثبات شغلی، دغدغه های مالی و بحران بیکاری و عدم تامین معیشت است. خانواده و زوجین در زندگی روزمره خود، به ویژه در عصر کرونا، با مشکلات زیادی در تأمین نیازها و معیشت خود، دست به گریبان هستند. نقش معیشت، نیازهای مالی و درآمد را در تاب آوری خانواده و زندگی مشترک نمی توان نادیده گرفت. زمانی که وضعیت مالی و معیشتی یک خانواده دچار بی‌ثباتی می‌شود، روابط زناشویی و سازگاری زوجین و تاب‌آوری خانواده کاهش می‌یابد. از سوی دیگر فرزندان نیز درگیر مشکلات بیشماری خواهند شد و تبعات آن دامنگیر خانواده می‌گردد. کاهش درآمد باعث می‌شود تک تک اعضای خانواده از بخشی از نیازها و آرزوهای خود دست بکشند.کاهش درآمد خانواده، رابطه مستقیمی با کاهش تاب آوری دارد. پرداختن به مشاغل خانگی، خصوصا مشاغل خانگی خلاق، می تواند بخشی از نیازهای مالی خانواده را جبران نموده و نقش پررنگی در افزایش تاب‌آوری خانواده ایفا نماید.
عموماً خانواده‌هایی که در زمینه مالی و معیشتی از وضعیت مطلوبی برخوردارند، در مقابل مسائل و مشکلات نیز دغدغه کمتری دارند. اعضای خانواده می‌توانند با اتکا به آموزش‌های کاربردی و کوتاه‌مدت و همچنین حمایت یکدیگر ، مشاغلی را به عنوان کمک معیشتی ایجاد و از طریق آن به اقتصاد خانواده کمک نمایند. دراین راستا، نقش مشاوران، روانشناسان وکارآفرینان درتسهیل وفراهم نمودن شرایط وظرفیت های اشتغال و به ویژه مشاغل خانگی، با تأمین منابع مالی، از مجاری غیربانکی و در دسترس، بسیارمهم واثربخش خواهدبود. بخشی ازمهم ترین سوال ها و دغدغه های خانواده ها، برای تعیین وتقویت مسیر معیشت شان عبارتنداز:
۱. چه مشاغلی نیاز به سرمایه کمتر داشته وزودبازده هستند؟ ۲. مشاغل خانگی چه مشاغلی هستند؟ ۳. آیا همه اعضای خانواده می‌توانند در این مشاغل مشارکت کنند؟ ۴. برای تامین مالی این مشاغل چه راه هایی وجود دارد؟ ۵. در مورد تامین مالی از مجاری غیربانکی، چه روش ها و راهکارهایی وجود دارد؟ ۶. چه مشاغلی وجود دارند که، بدون سرمایه، در خانه قابل انجام باشند؟
۷. چه ایده‌ها و تجارب نوآورانه و شاخصه‌های دراین زمینه وجود دارد؟
۸. آیا برای انجام مشاغل در خانه نیاز به گذراندن دوره‌های خاصی است؟
۹. بازار فروش محصولات و خدمات تولیدی در خانه چگونه است؟
مشاغل وکسب و کار خانگی، آن دسته از فعالیت‌هایی است که توسط عضو یا اعضای خانواده، در فضای مسکونی، در قالب یک طرح کسب و کار، بدون مزاحمت و ایجاد اختلال در آرامش واحدهای مسکونی همجوار، شکل گرفته و منجر به تولید خدمت یا کالای قابل عرضه به بازار خارج از محیط مسکونی می‌شود.
اگرچه این نوع مشاغل وکسب و کارها اغلب جزو بخش پنهان و غیررسمی اقتصاد هستند، اما نقش قابل توجهی در ثروت و رشد اقتصادی خانواده وتوسعه سرمایه اجتماعی آن دارند. بخشی ازمزایای مشاغل خانگی عبارتنداز: ۱.ساعات کاری انعطاف‌پذیر۲.ایجاد تعادل و موازنه بیشتر بین کار و زندگی۳.پایین بودن هزینه راه اندازی۴.پایین بودن میزان ریسک۵.مکان کار کردن پاره وقت۶.راحت تر بودن تربیت بچه ها وحفظ روابط زوجین۷.داشتن فرصت و زمان بیشتر۸.احتمال موفقیت بیشتر۹.تناسب بااقشارمختلف۱۰. آزادی و استقلال عمل بیشتر۱۱. فعالیت در حوزه مشاغل خانگی به سه صورت امکان پذیر می باشد:
الف – انجام فعالیت به صورت کارمزدی برای کار فرمای خارج از محیط مسکونی (متقاضی تحت پوشش)
ب – انجام فعالیت مستقل اعم از تامین مواد اولیه تا عرضه محصول به خارج از محیط مسکونی (متقاضی مستقل)
ج- انجام فعالیت به صورت تعاونی ، و یا مشارکت با بنگاه های بالا دستی تامین کننده مواد اولیه و عرضه محصول آنان در بازار ، ترجیحا به صورت کسب و کار خوشه ای (پشتیبان)
برای انجام کسب و کار خانگی لازم است کار، صرفاً توسط عضو یا اعضاء خانواده، در واحد مسکونی انجام شود.حجم تولید با شرایط و فضای واحد مسکونی تناسب داشته باشد.آلودگی های زیست محیطی، صوتی و بصری ایجاد نکند. حقوق همسایگان به طور کامل رعایت گردد. عرضه و فروش محصول (کالا و خدمات) در خارج از واحد مسکونی صورت گیرد. تردد غیرمتناسب با فضای محل سکونت به ویژه در مجتمع های مسکونی انجام نشود.شغل مجاز باشد و با محیط مسکونی تناسب داشته باشد.
رشته های مشاغل خانگی در حوزه های صنایع دستی، فرش، کشاورزی، دامپروری، شیلات، خدمات، تولیدی، صنعت و فناوری اطلاعات (IT) و … می باشد. باید توجه داشت که در سالیان اخیر، به دلیل تحولات عظیم در بخش فناوری اطلاعات در جهان و ایجاد مشاغل جدید و به ویژه عصر کرونا، امکان اشتغال خانگی برای بسیاری از افراد در زمینه های IT نیز فراهم گردیده است. این مشاغل که روزانه، در سراسر جهان تعداد آن ها رو به فزونی و تنوع می باشد، این امکان را فراهم می آورد تا افراد بتوانند در محیط خانه با استفاده از رایانه و وسایل جانبی مورد نیاز، به انجام کسب و کارهای گوناگون در این حوزه بپردازند.
اما بخشی از مهم ترین راه های تعیین منابع و مجاری غیربانکی، که خانواده ها می توانند برای ایجاد مشاغل خانگی استفاده نمایند، عبارتنداز:
۱.ظرفیت ها، توانمندی ها و امکانات درون خانوادگی ۲.ظرفیت ها، توانمندی ها و امکانات درون فامیلی وخویشاوندی ۳.مشارکت بادوستان وهمکاران ۴.جمع سپاری ها۵.پارک های علم وفناوری و ۶.فرشتگان کسب وکار، افراد خیر و نیکوکار و افرادی که تمایل به مشارکت درسود داشته و علاقه مند به خرید سهام هستند.
