معنویت و تاب آوری، بهزیستی و سالخوردگی: تاب آوری معنوی تواناییِ حفظِ احساسات فردی و نیز هدف یا اهداف زندگی از طریق مجموعه ای از باورها، اصول و ارزش ها در حین مواجهه با ناملایمات، استرس ها و آسیب هاست که با استفاده از منابع معنویِ درونی و بیرونی حاصل می گردد.
معنویت و تاب آوری، بهزیستی و سالخوردگی
اصطلاح بهزیستی اغلب به جای معنویت نیز استفاده می شود، چه به معنای سلامتی یا کیفیت زندگی او باشد (جورج، 2011). به طور خاص در افراد مسن، بررسی وضعیت سلامت ضروری است. معنویت به خودی خود اغلب به عنوان حالتی از رفاه درک می شود (شوارتز و کوترل، 2007).
با افزایش سن افراد، بهزیستیِ معنوی به عنوان منبع قدرتِ مهمتر گزارش شده است (Schwarz & Cottrell, 2007).
مزایای حفظ سلامتِ معنوی اغلب شامل پیامدهای سلامتیِ مثبت، کشف معنا و هدف و تسهیل مکانیسمهای مقابله ای است (جورج، کینگهورن، کونیگ، گامون و بلیزر، 2013).
لازم به ذکر است به اندازه مبحث تاب آوری، نقش معنویت در زمینه ایجاد و یا بازیابیِ سلامت روانی سالخوردگان به خوبی درک نشده است (واحیا، 2010).
مجموعه ادبیات قبلی نشان میدهد که باورها و اعمال معنوی پتانسیل افزایشِ قدرتِ شخصی و حمایت از رشد و بهبودی را دارند (جورج، 2000).
معنویت همچنین می تواند برای سلامتی مفید باشد (ناکاشیما، 2005). تحقیقات نشان میدهد که معنویت با افزایش سن افراد افزایش مییابد، بهویژه اگر یک فرد سالخوردۀ فعال بوده و درگیر رشد معنوی خود باشد (وینک و دیلون، 2002).
هنگام بررسی رابطه بین معنویت و تاب آوری، متوجه شدیم که معنویت میتواند در مواجهه با ناملایمات و سختیها برای افراد سالمند اهمیت داشته باشد.
علاوه بر این، ما این تنوع را در گروه های سنی برای شرکت کنندگانِ در این مطالعه بررسی کردیم. ضروری است که ما به کاوش مسیرهای جدید تاب آوری در گروه های قدیمی تر، به ویژه آنهایی که مربوط به مطالعه ارتباط معنویت و تاب آوری هستند، ادامه دهیم.
از روایتهای ما، روایتهایی از معنویتِ درونی و بیرونی پدیدار شد، که به نظر میرسید بسیاری از آنها در طول زندگیِ افراد وجود دارند. ما به طور کامل بررسی کردیم که چگونه این اشکالِ مختلف از معنویت می توانند در چارچوب انعطاف پذیری و یا تاب آوری قرار گیرند. مضامین کلیدی و چارچوب مفهومی در بخشهای باقیمانده مورد بحث قرار میگیرند.
این روایتهای مفصل نشان میدهد که بسیاری از شرکتکنندگان از نوعی معنویت به عنوان منبع تاب آوری استفاده میکنند.
پاسخهای مختلف نشان داد که شرکتکنندگان از معنویت به روشهای بیشماری برای دستیابی به تاب آوری و انعطاف پذیری بیشتر در طول زندگی خود استفاده کرده اند.
معنویت را می توان دربرگیرنده باورها، اعمال و تجربیاتِ پویا در مسیر یافتن معنا یا هدف تعریف کرد.
این موضوع به انسان اجازه می دهد تا تجربیاتِ پیچیده را در جستجوی اهمیت معنا درک کند و در عین حال امکان ارتباط با چیزی بزرگتر از خود را فراهم کند (آچلی، 2009؛ نلسون-بکر، 2006؛ پیکارد و کینگ، 2011).
در گستردهترین مفهوم، تابآوری فرآیندی سیال، پویا و تا حدی قابل درک است که به عقب برگشته است. این فرآیند نشان دهنده تواناییِ فرد برای سازگاری مطلوب در مواجهه با ناملایمات و بهبودی از رویدادهای ناراحت کننده در حین مدیریت سختی های مرتبط است (مانینگ، 2013).
تاب آوری معنوی تواناییِ حفظِ احساسات فردی و نیز هدف یا اهداف زندگی از طریق مجموعه ای از باورها، اصول و ارزش ها در حین مواجهه با ناملایمات، استرس ها و آسیب هاست که با استفاده از منابع معنویِ درونی و بیرونی حاصل می گردد.
سؤالات پژوهشی زیر با هدف درک بهتر و صحیح تر این کلیدواژه ها مطرح شد:
1. سالمندان چگونه ناملایمات را تجربه میکنند و از چه منابع داخلی و خارجی برای مقابله با انواع تراژدی ها و سختی های زندگی استفاده میکنند؟
2. چه رابطه ای بین معنویت و تاب آوری برای شرکت کنندگانِ در این مطالعه وجود دارد؟
3. شرکت کنندگان، معنویت خود را در رابطه با سختی ها، چالش ها یا ناملایمات زندگی چگونه تجربه نموده اند؟
طراحی و نمونه
در این مطالعه کیفی، ما از یک رویکرد تئوری زمینهای (گلاسر و استراوس، 1990) برای درک و نظریهپردازی استفاده کردیم که چگونه افراد مسنتر سختیها و ناملایمات را تجربه کرده و از آن عبور نمودند.
داده ها با استفاده از فرمت مصاحبه جمع آوری شد و یافته های حاصل از داده ها به دست آمد.
شرکت کنندگان در مراحل اولیه برنامه ریزی پروژه به طور تصادفی انتخاب یا از پیش تعیین نشده بودند. افراد مسن برای شرکت در این مطالعه بر اساس تجربه دست اول از پدیده علاقه – که در مقطعی از زندگی خود سختی و ناملایمات را تجربه کرده بودند، انتخاب شدند.
این مطالعه از یک رویکرد نمونهگیری نظری، رایج در مطالعات کیفی و در این مورد برای استفاده در رویکرد نظریه زمینهای استفاده کرد (کوربین و استراوس، 1990؛ لینکلن و گوبا، 1985).
شرکتکنندگان در این مطالعه نمونهای از افراد مسن 52 تا 94 ساله را نشان میدهند که مایل بودند و میتوانستند تجربیات خود را از ناملایمات و سختیها مورد بحث و واکاوی قرار دهند.
افراد مسن بر اساس انواع تنظیمات و ترتیبات زندگی جستجو می شدند و شرکت کنندگان در منطقه ای واقع در جنوب شرقی ایالات متحده ساکن بوده اند.
پس از اینکه شرکت کنندگان خود را به عنوان علاقه مندانِ به حضور در این پروژه معرفی کردند، با هر یک از شرکت کنندگان از طریق ایمیل یا تلفن تماس حاصل شد. ما خودمان را معرفی کردیم و ماهیت و هدف مطالعه خود را توضیح دادیم. تاریخ، زمان و مکان برگزاریِ اولین جلسه مورد توافق قرار گرفت. ظرفیت جامعه آماریِ این مطالعه 64 نفر بود.
مصاحبه های اولیه بین یک تا دو ساعت به طول انجامید. از شرکت کنندگان یک سری سوالات در مورد چگونگی تعریف تاب آوری، تجربیات اخیر و قبلی شان با ناملایمات و دشواری های زندگی، و منابع داخلی و خارجیِ مورد استفاده در مواجهه با این تجارب و اینکه آیا بر مشکلات غلب نمودند یا خیر پرسیده شد.
یافتههایی که در اینجا ارائه میکنیم، از بخشهایی از مصاحبهها به دست میآیند که شرکتکنندگان در آن به درک خود از ارتباط بین معنویت و تاب آوری پرداخته اند و در آن بر این نکته تمرکز نمودند که چگونه تجارب دشواریها و مشکلاتشان بیشتر از طریق معنویت شان شکل گرفته است.
سپس یک رویکرد نظریه زمینه ای برای تجزیه و تحلیل داده های روایی از مصاحبه ها به کار گرفته شد. این رویکرد محتویات داده ها را برای مضامین یا الگوهای رایج، که از روایت تکامل می یابند، بررسی می کند (دنزین و لینکلن، 2000؛ لینکلن و گوبا، 1985).
مضامین و الگوها، یا مشاهدات بودند یا مفهومی که مکرراً توسط منابع خبری گزارش شده است.
ادامه دارد …