محمد اسماعیل شیخ قرایی، مدیر انجمن معلولان پارس است. مدیری که خود نیز در زمره شهروندان دارای معلولیت محسوب می‌شود. مدیری که هیچکس نمی‌تواند بگوید… از دور دستی بر آتش دارد، چراکه او به خوبی آتش را لمس کرده و سواره نیست که خبر از حال پیاده نداشته باشد. او خوب شرایط افراد دارای معلولیت را درک می‌کند چراکه از دل همین قشر بیرون آمده و از نگاه آنها دنیا را می‌بیند. به گزارش وبسایت رسمی مددکاران اجتماعی ایرانیان به نقل از روزنامه مردمسالاری مدیر انجمن معلولان پارس در مورد مبلمان شهری و مشکلات معلولان با نحوه طراحی این مبلمان می‌گوید: مبلمان شهری را باید به دو بخش تقسیم کنیم. ۱- بخش مربوط به تفریح و تفرج ۲- بخش مربوط به امور روزمره و گذران زندگی. از بخش تفریحی که بگذریم می‌رسیم به مبلمانی که مستقیما با زندگی روزمره انسان‌ها در ارتباط است و نمی‌توان آن را نادیده گرفت. این نوع مبلمان، در اولین قدم‌هایی که از خانه بیرون می‌گذاریم رخ نشان می‌دهند و گاهی چهره‌ای عبوس از خود به یک شهروند دارای معلولیت نشان می‌دهند.
چهره‌ای که یک کلمه را در ذهن معلول تداعی می‌کند، ایست!!!
اسماعیل شیخ قرایی بر این باور است که حملونقل شهری یکی از مهمترین و اساسی‌ترین مشکلات و دغدغه‌های معلولان است. البته او می‌گوید: اخیرا شهرداری تهران وعده داده است که اتوبوس‌ها و ون‌های مختص افراد دارای معلولیت به حملونقل عمومی شهر تهران اضافه شود. البته در حال حاضر این نوع اتوبوس‌ها در اختیار گردشگران قرار دارد اما هنوز وارد حملونقل شهری نشده و ما همچنان منتظریم که این وعده شهرداری جامه عمل بپوشد.
وی افزود: از سوی دیگر آقای هاشمی‌تشکری اعلام کرده‌اند که بزودی جایگاههای مخصوص معلولین و سالمندان در ایستگاه‌های اتوبوس تعبیه خواهد شد و ما امیدواریم هرچه زودتر این وعده‌ها عملی شود تا دیگر شاهد آن نباشیم که به محض ورود یک سالمند، به اتوبوس تمامی مسافران خود را به خواب بزنند تا مبادا ناچار شوند جای خود را به آن سالمند بدهند. با اختصاص جایگاههای ویژه به شهروندان سالمند و معلول مشکلات رفت‌و‌آمد آنها در شهر کاهش چشمگیری خواهد داشت.
اخیرا شهرداری تهران وعده داده است که اتوبوس‌ها و ون‌های مختص افراد دارای معلولیت به حملونقل عمومی شهر تهران اضافه شود. البته در حال حاضر این نوع اتوبوس‌ها در اختیار گردشگران قرار دارد اما هنوز وارد حملونقل شهری نشده و ما همچنان منتظریم که این وعده شهرداری جامه عمل بپوشد.
به عقیده مدیرعامل انجمن معلولان پارس، پیاده‌روی‌های شهر، فقط ادای مبلمان شهری را در می‌آورند و اگر به لحاظ استانداردسازی و مناسب‌سازی فضا برای معلولان مدنظر قرار گیرند، باید بگوییم که به هیچ وجه برای معلولان و سالمندان مناسب‌سازی نشده‌اند. اگر از دید یک ویلچرنشین به پیاده‌روها نگاه کنیم هم افراد ویلچرنشین و هم افراد نابینا در اکثر پیاده‌روی‌های شهر با مشکل تردد مواجه خواهند شد. اینها در حالی است که هزینه‌های فراوانی را صرف زیباسازی شهر می‌کنند اما زیباسازی جای خالی مناسب‌سازی را پر نمی‌کند.
محمد شیخ‌قرایی در ادامه گفت: همچنین در مورد بانک‌ها و عابربانک‌ها باید گفت که استانداردسازی مبلمان در آنها رعایت نشده چراکه در اکثر آنها باید حداقل از یک پله بالا برویم تا بتوانیم کار خود را انجام دهیم. حالا تصورش را بکنید که یک شهروند ویلچرنشین چطور باید از آن پله بالا برود؟!! حتی اگر یک پله جلوی عابربانک قرار داشته باشد!
وی افزود: همچنین پل‌های روی جوی‌ها اکثرا به صورت آهن‌هایی هستند که وسط آنها فاصله دارد؛ حالا یک فرد سالمند چطور با عصا از روی آن عبور کند؟ یا یک فرد نابینا که عصای سفید در دست دارد و یا یک شهروند ویلچرنشین؟ این پل‌ها حتی می‌تواند یک سالمند را دچار معلولیت کند، چراکه احتمال گیر کردن عصا یا پا به شیارهای وسط پل و زمین خوردن و ضربه دیدن فرد سالمند یا نابینا وجود دارد.
اگر از دید یک ویلچرنشین به پیاده‌روها نگاه کنیم هم افراد ویلچرنشین و هم افراد نابینا در اکثر پیاده‌روی‌های شهر با مشکل تردد مواجه خواهند شد.
او گفت: اما در مورد تفرجگاه‌ها باید گفت که تنها یک پارک را می‌توان نام برد که در آن قرینه‌سازی فضا رعایت شده و شیب‌های ملایم دارد، آن هم بوستان ایرانیان در خیابان سئول است. سایر بوستان‌های شهر به لحاظ مبلمان شهری جهت معلولان مناسب‌سازی نشده‌اند و ورود معلولان به آنها مشکل است.
مدیرعامل انجمن معلولان پارس در ادامه گفت: ما باید برای معلولان انگیزه ایجاد کنیم تا شهروندان دارای معلولیت بتوانند بدون واسطه افراد دیگر در اجتماع حضور داشته باشند.
در حالی که اکثر معابر شهری یا دارای شیب‌های تند هستند و یا پله. حتی در مورد مبلمان مناطقی چون برج میلاد که ادعا شده فضای مناسب‌سازی شده برای معلولان را دارد، شهروندان دارای معلولیت نمی‌توانند از بسیاری از امکانات از جمله سرویس‌های بهداشتی استفاده کنند.
شیخ قرایی گفت: رعایت استاندارد، هزینه‌ای برای مسوولین ندارد، جلوی زیباسازی را هم نمی‌گیرد.
وی افزود: هدف ما این است که معلولان را از ایزوله بودن و انزوا خارج کنیم و شرط اصلی برآورده شدن این هدف، سهولت در تردد در شهر است. پس نیاز اصلی ما تردد آسان و سهل در محیط‌های شهری است.
اگر مبلمان شهری جهت استفاده شهروندان دارای معلولیت مناسب‌سازی شود، یک فرد دارای معلولیت باید بتواند برای خرید روزانه خود از خانه خارج شود و بتواند کارهای روزمره‌اش را بدون دردسر انجام دهد. در حالیکه استاندارد نبودن مبلمان شهری باعث می‌شود که افراد دارای معلولیت، به افرادی منزوی و خانه‌نشین تبدیل شوند و از طبیعی‌ترین حقوق شهروندی، محروم شوند.
یک فرد معلول برای تردد در شهر، مشکلات زیادی دارد. به عنوان مثال جهت استفاده از مترو هم با معضلاتی مواجه است. در ایستگاه‌های مترو ابتدا باید فرد چند پله را پایین برود تا به پله‌برقی یا آسانسور برسد که همان چند پله برای یک فرد ویلچرنشین یعنی سد!!!
در چنین شرایطی افراد دارای معلولیت از داشتن شغل بی‌بهره خواهند ماند و به تبع آن قدرت تامین معاش و ازدواج نخواهند داشت. همچنین چنانچه فرد دارای معلولیت صاحب فرزندی شود، نگهداری از فرزند هم تحت تاثیر مبلمان شهری برایش مشکل‌ساز خواهد شد. بنابراین آن مسائلی که از دید انسان‌های سالم پنهان است و اصلا دیده نمی‌شود برای افراد دارای معلولیت مهمترین دغدغه زندگی است. یک فرد معلول برای تردد در شهر، مشکلات زیادی دارد. به عنوان مثال جهت استفاده از مترو هم با معضلاتی مواجه است. در ایستگاه‌های مترو ابتدا باید فرد چند پله را پایین برود تا به پله‌برقی یا آسانسور برسد که همان چند پله برای یک فرد ویلچرنشین یعنی سد!!!
وی گفت: حالا روی صحبت ما با مسوولین محترم شهرداری این است که زحمات شما از چشم هیچکدام پنهان نیست اما حالا که زحمت می‌کشید، به گونه‌ای عمل کنید که دغدغه‌های معلولان هم در طراحی مبلمان شهری مدنظر قرار گیرد تا تمامی شهروندان بتوانند در آرامش کامل در شهر زندگی کنند.
