با وجود پیشرفت های بسیار در جامعه کنونی ما، زنان همچنان دستخوش اتفاقاتی قرار می گیرند که شاید توجه بیشتر مسئولان جلوگیری آنها باشد،اما این کوتاهی همچنان زنان و دختران ما را درگیر آسیب های اجتماعی می کند.
-دانشجوی دختری که به‌علت دیر رسیدن، از خوابگاه محل اقامتش جا ماند و بعد هم با مراجعه به چند مهمانپذیر، به‌علت نداشتن شناسنامه و نامه‌ی اداره‌ی اماکن، جواب رد شنید و مجبور شد، شب را در پایانه‌ی اتوبوس‌رانی به صبح برساند،
-زن جوانی پس از مشاجره با همسرش به قصد قهر منزل را ترک کرد و بدلیل نداشتن اوراق هویتی و پول از پذیرش وی در هتل و مهمانسرا جلوگیری شد و مجبور شد شب را بین کارتن خوابهای شوش بگذراند.
-مادر و فرزندی که برای مراجعه به بیمارستان و رسیدن به وقت اول صبح ، بدلیل تاخیر رسیدن اتوبوس بتهران مجبور شدند شب را در کنار ترمینال بگذرانند
-دختر دانشجویی که برای ثبت نام دانشگاه بتهران رسیده بود بدلیل سرقت وسایل و کیفش تا رسیدن خانواده از شیراز به تهران و پیگیری ها، مجبور شد ساعتها در امامزاده صالح و بی ار تی تهران چرخی کند تا مصون بماند.
ازین دست گزارشات زیادند با پیگیری موضوع برای چندمین‌بار در طول سال‌های گذشته، این پرسش را مطرح میشود که چرا برخی مراکز اقامتی بعد از گذشت ۱۵ سال از ابطال بخشنامه‌ی اداره‌ی اماکن نیروی انتظامی، همچنان از پذیرش زنان مجرد (تنها و بدون داشتن همراه مرد محرم به اضافه‌ی مدارک مستند که تأییدکننده‌ی این محرمیت باشد) خودداری می‌کنند؟!
نیروی انتظامی و مسوولان اداره‌ی اماکن بارها اعلام کرده‌اند که هیچ ممنوعیتی برای پذیرش زنان مجرد در مراکز اقامتی وجود ندارد، چون نیروی انتظامی به‌طور نامحسوس با سیستم ثبت مسافر در مراکز اقامتی در ارتباط است.
سیستم ثبت در مراکز اقامتی به این شکل است که مشخصات مسافر، زن یا مرد (در هر رده‌ی سنی) بعد از تکمیل فرم پذیرش، در سامانه‌ای ثبت میشود که نهادهای زیادی به اطلاعات آن دسترسی دارند، از جمله اداره‌ی اماکن نیروی انتظامی. بنابراین و البته طبق بخشنامه‌ی اداره‌ی اماکن، دیگر لزومی ندارد مسافر به این اداره، مراجعه کند و معرفی‌نامه‌ی آن اداره را به‌شکل دستی به مراکز اقامتی تحویل دهد.
با این وجود، ظاهرا بخشنامه‌ی جدید اداره‌ی اماکن با موضوع «حذف ممنوعیت پذیرش زنان مجرد در مراکز اقامتی بدون تأیید این اداره» بعد از این همه سال، هنوز به‌دست برخی مراکز اقامتی نرسیده یا توجیه از سوی اداره‌ی اماکن پس از ابلاغ بخشنامه‌ی جدید، آن‌قدر قوی و مناسب نبوده که مراکز اقامتی، بدون داشتن واهمه از بار مسوولیت و تخلفی که متوجه‌شان خواهد شد، زنان را پذیرش کنند.
فراتر از مساله مراکز اقامتی، سرویس مداخله در بحران بهزیستی با وجود داشتن مراکز امن بهزیستی هیچگونه اطلاع رسانی جهت اقامت در راه ماندگان زن نداشته است.
مراکز خصوصی اقامتی که اغلب برای پذیرش زنان معتاد یا بهبود یافته( مراکز شلتر و خانه های میان راهی ) در تهران بسیار محدود وبجز چند مورد انگشت شمار ( مثل مرکز چیتگر در غرب تهران توسط شهرداری ) توسط بخش خصوصی و صرفا با نیت ارائه خدمات به زنان بهبود یافته اختصاص دارد.
باوجود داشتن مراکز اقامتی و سکونتی موقت در صورت مواجه با موارد فوق بنظر میرسد سیستم اطلاع رسانی در بهزیستی برای ارایه خدمات به مردم ضعیف عمل کرده و خیلی از عوام از خدماتی که میتوانند دریافت کنندبی اطلاعند واین بنظر بی اطلاعی صریح دراستفاده از امکانات شهروندی است.
هرچند بدیهی است که این نوع اطلاع رسانی ، طبعات مثبت و منفی دارد، ولی اطلاع رسانی میتواند به مراکزی که مطمئنا این نوع افراد به ان مراکز جهت گذراندن دوره ی بحرانی بوجود امده مراجعه مینمایند مانند کلانتری ها و کیوسکهای سیار نیروی انتظامی در شهر ، مساجد ، هتلها ، مسافرخانه ها و … مددکاران اجتماعی مراکز مداخله در بحران ( اورژانس اجتماعی ) با توزیع بروشورهایی که نوع خدمات ومراکز پذیرش اسکان موقت در ان ذکر شده با توجیه نوع خدمات به متصدیان ان مراکز این خدمات را میشود جهت استفاده تبلیغ بیشتری کرد.
بهرحال معضل و مشکل زمانی رخ میدهد که گرگها در کمین این زنان در راه مانده اند با کوچکترین حمایتی میتوان از معضلات بعدی جلوگیری کرد درواقع بنوعی پیشگیری از اسیب های بعدی اجتماعی.
شاید زمان آن رسیده تا با اطلاع رسانی درست سیستم اورژانس اجتماعی و حمایتهایی از مداخله در آسیب و بحران ، شهروندان از وظایف و شرح خدمات این عزیزان مطلع شوند و مهمترین موضوع مراکز حمایتی بیشتر در استفاده و معرفی مددکاران برای ارجاع زنان در راه مانده به محل های امن می باشد.
یکی از این راهکارها سیستم همکاری هتلها و مهمانسراها و مسافرخانه های امن برای پذیرش پس از ارجاع از سوی ١٢٣ باشد.
قطعا هم اندیشی و همفکری صاحبنظران و مسولین در ارائه راهکارهای موثرتر و اصولی تر راهگشای مرتفع شدن این مشکل خواهد بود.
سمیرا مهدوی | فعال اجتماعی در آسیبهای زنان و کودکان کار
