رهیاری میتواند نوعی تسهیل گری در رشد، تسریع در یادگیری و کمک شایان توجه ونافذی در امداد و یا توسعه فردی باشد، فرآیندی متمرکز بر هدف مددجو، درون زاد و آینده نگر با تمرکز بهینه بر منابع موجود .
این فرآیند مبتنی بر همراهی مستمر و مداوم و نظارت همه جانبه در زندگی مددجو خواهد بود که بصورت خلاصه شاید بتوان آن را نوعی توانمندسازی و اقتدارافزایی نامید. عمده ترین اصولی که در رهیاری میتواند مورد استفاده و توجه مددکاران باشد عبارتند از:
• هدف گذاری و تعیین چشم انداز با در نظر داشتن منابع و امکانات مددجو
• تدوین برنامه عملیاتی و اجرایی
• شناسایی و کشف چالشها و مشکلات احتمالی مسیر تعیین شده
• حفظ ونگهداری دستآوردها
هدف غایی مددکاری چیزی جز اعتلا و ارتقای زندگی آدمی نیست و امروزه با تکیه به دستآوردهای رهیاری که درحقیقت مجموعه ای از اطلاعات، فنون، هنر و مهارتهاست مددکاران میتوانند بمراتب در این خصوص نقش های موثرتری ایفا کنند.
رویکرد منابع نگر رهیاری موجب میشود که مددجو قبل از تمرکز به نارسایی ها و ناتوانی های خویش، متوجه سرمایه ها و داشته های خود باشد و با استفاده از خدمات امدادی و یاورانه رهیار یا مددکار در بهینه سازی و ترمیم زنگی خویش گام بردارد.
رهیاری میتواند مددکاران را در مدیریت بحران و غلبه بر چالشهای متنوع از توانایی و کارآمدی بیشتری برخوردار سازد. هم چنین در تیم سازی و ساخت گروه های اجتماعی و بهینه سازی فعالیتهای مشارکتی و اجتماع محور بطور جدی اثر بخش باشد.
رهیاری هم به مانند مددکاری از روابط حمایتی، هم رسانی و تشویق به حد کافی بهره میبرد و با اینکه بصورت دانشگاهی و مدون کمتر از ۴۰ سال قدمت دارد ولی سابقه عملیاتی آن به قدمت (تربیت) است.
نزدیک به نیم میلیون نفر رهیار آموزش دیده و متخصص، اثربخشی تحسین برانگیز این مجموعه از فنون، مهارتها و دانش را در توسعه کیفی زندگی اجتماعی، خانوادگی و سازمان و تجارت را در گوشه و کنار جهان نشان داده اند.
از روابط شغلی و خانوادگی گرفته تا زندگی فردی و حوزه های مختلف آسیبهای اجتماعی همانند اعتیاد، طلاق و بیماری های لاعلاج و صعب العلاج، بلایای طبیعی و سوانح و سایر موقعیتهای بحرانی، همه جا میتوان از رهیاری بهره گرفت.
بازیابی و بازتوانی زندگی های صدمه دیده و ازهم گسیخته، ترمیم روابط و مناسبات اجتماعی آشفته، رشد مهارتهای فردی و اجتماعی در گروههای هدف و ارتقاء سطح کیفی عملکردها بطور عام حوزه هایی هستند که رهیاری میتواند با مددکاری همپوشانی و همسویی اثر بخشی را ارایه کند.
لذا شایسته است جامعه مددکاران اجتماعی در کشور عزیزمان بمنظور بالابردن کیفیت، سرعت و افزایش اثربخشی خدمات خویش، رهیاری را نیز بیش از پیش مورد توجه قراردهند.
پندار فاضل
عضو فدراسیون جهانی رهیاری
