11-15-2013، 06:36 AM
بررسی علل و عوامل بروز وندالیسم:در بررسی مشکلات فردی و نیز معضلات اجتماعی، آنچه از اهمیت زیادی برخوردار است و متخصصین را به فهم بیشتر موضوع و جست و جوی راه حل و درمان رهنمون می شود، سبب شناسی یا همان شناخت علل و عوامل بروز مشکلات می باشد. در این فصل، با توجه به نظریه های مختلف و تحقیقات انجام شده، به بررسی عوامل موثر بر بروز وندالیسم می پردازیم.کارشناسان مسائل اجتماعی نظرات گوناگونی راجع به بروز این پدیده بیان کرده اند. برخی از آنان اعتقاد دارند نسل گذشته با نسل امروز رابطه ی عقلانی درست برقرار نمی کند. شاید بتوان گفت ریشه ی اصلی این پدیده در نوع تربیت خانواده ها یافت می شود. از سوی دیگر، برخی کارشناسان معتقدند وندالیسم در زمره ی آن دسته از انحرافات و بزهکاری هایی است که در جامعه ی جدید نمود و ظهور یافته است و ناشی از عصیان روز افزون انسان، به ویژه نسل جوان در برابر تحمیل های اجتماعی و احساس اجحاف و درماندگی است. از این رو وندالیسم پدیده ای نوظهور و مدرن در جوامع جدید و واکنشی خصمانه و کینه توزانه به برخی از اَشکال فشار، تحمیل ها، ناملایمات، حرمان ها و شکست هاست. همچنین نبودِ برنامه های جامع و دائمی برای پر کردن اوقات فراغت جوانان، می تواند زمینه ساز بروز وندالیسم به عنوان مکانیسمی برای تخلیه ی انرژی و هیجانات آنان باشد. بیماری های روحی، روانی را نیز می توان از دلایل بروز پدیده ی وندالیسم دانست چرا که این افراد به دلیل نداشتن تعادل روحی و روانی، خود را با اقدامات خشونت آمیز و خرابکارانه تخلیه می کنند و به نوعی ارضای روانی می رسند.مبانی نظری وندالیسم:روانشناسان، جامعه شناسان و دیگر صاحب نظران در رشته های مرتبط با بحث وندالیسم، هر کدام از زاویه ی دید تخصصی خود به موضوع وندالیسم پرداخته و به بررسی عوامل موثر بر آن و ارئه ی راهکارهای مقابله ای پرداخته اند. در نظریه های های جامعه شناسی، سازمان ها، ساختارها و نهادهای اجتماعی و فرهنگی به مثابه ی واقعیت های اجتماعی علت رفتار آدمی به حساب آمده اند و رفتارهای بزهکارانه را معلول ساختارهای اجتماعی و فرهنگی دانسته اند. در مقابل روانشناسان و به ویژه روانکاوان، آن را معلول کارکرد نیروهای سرکش درونی پنداشته اند. گروهی از صاحب نظران نیز در مقابل، به تعامل میان فرد و جامعه در فراگرد رفتار اشاره کرده اند. رویکرد آنان بیشتر به روانشناسی اجتماعی نزدیک است و تاثیر فرد و جامعه را در کُنش های متقابل دخیل می دانند.
- نظریه های روان شناسی انحرافات
- نظریه ی هوبر
- نظریه ی یادگیری مشاهده ای:
- بیگانگی و وندالیسم
- نظریه های ناکامی، احساس اجحاف و پرخاشگری
مروری بر یک پژوهش: پرفسور گابریل موز استاد روان شناسمطالعه ی پروفسور موز استاد روانشناسی اجتماعی در دانشگاه رنه دکارت فرانسه تامل بر انگیز است. موز و گروه تحقیقاتی تحت نظارت وی به تجربه ای دست زده اند که نشان می دهد احساس اجحاف و احساس ناکامی دو انگیزه مهم در خرابکاری و وندالیسم هستند. آنان پانزده باجه تلفن عمومی پاریس را که پیش از باجه های دیگر در معرض تخریب و حمله خرابکاران قرار می گرفت تحت نظر قرار دادند. نتایج مشاهده و بررسی نشان داد که اکثریت قریب به اتفاق ( ۹۰ درصد) کسانی که عامل تخریب تلفن های عمومی بودند دو انگیزه مهم در رفتار ویرانگرانه خود داشتند. اولا دستگاه تلفن شماره مورد نظر را نمی گیرد و سکه را می خورد و پس نمی دهد و ثانیاً فرد تلفن کننده از این که در کار خود موفق نشده است خشمگین می شود و مشت بر دستگاه تلفن می کوبد. به عبارت دیگر انگیزه خرابکاری دو چیز است. احساس ظلم و ستم و اجحاف و عدم موفقیت در کار.از این رو معلوم می شود که این افراد به هیچ وجه قصد دستبرد به دستگاه تلفن و دزدیدن پول را نداشتند، هدف آنان صرفاً مجازات مقصر بوده است. آنان در واقع می خواستند سکه خود را از دستگاه تلفن غاصب پس بگیرند و او پس نمی داد و در نتیجه با مشت و دسته چتر و عصا و هر وسیله ای که در دسترس آن ها بود به جان تلفن خاطی می افتادند و آن را به اصطلاح تنبیه می کردند.موز و همکارانش با نصب تابلویی در هر یک از پانزده باجه تلفن به مراجعه کنندگان پیام دادند.« پول خود را از فلان نشانی پس بگیرد… برای مکالمه تلفنی هم لطفاً به نزدیک ترین باجه تلفن به نشانی زیر مراجعه فرمایید.با این کار و نصب تابلو مذکور خرابکاری و تخریب در تلفن های عمومی حدود ۳۰ درصد کاهش یافت. موزر نتیجه گرفت که گفتگو اساس رابطه اجتماعی است. آنچه همواره در بررسی وندالیسم مد نظر است نقش « احساس اجحاف» نسبت به خویش است. احساس اجحاف در موقعی که تلفن سکه را پس نمی دهد و شماره را نمی گیرد به قدری قوی است که بسیاری از مراجعه کنندگان متظلم خشمگینانه مثبت بر دستگاه تلفن می کوبند تا شاید بتوانند سکه خود را پس بگیرند. اگر هم نتوانستند سکه را پس بگیرند. اگر هم نتوانستند سکه را پس بگیرند حداقل خرسندند که تلفن تنبیه شده است. بسیاری از افراد که خشمگینانه به دستگاه تلفن مشت می کوبند. از به هدر رفتن سکه و زحمتشان ناراضی هستند و در واقع این خشم، واکنشی آنی در مقابل احساس اجحافی است که شخص دارد نه عادت. بسیاری از کسانی که با گوشی تلفن به دستگاه می کوبند و … قصد پس گرفتن سکه و احتمالاً تنبیه تلفن را دارند، در شرایطی دیگر و تلفنی سالم، به احتمال بسیار، این کار را نخواهند کرد. ولی به هر حال عمل آن ها وندالیسم است. ( محسنی تبریزی ۱۳۸۳) |
- نظریه ی برآیند کلارک :